❝Εκείνη η μέρα θα μπορούσε να είναι εντυπωσιακή. Η Κορνηλία στεκόταν ανάλαφρη μέσα στα πλουμιστά χιόνινα τούλια, με τον ιδρώτα να ρέει σαν το κομπολόι από τα σαλιγκάρια του μετώπου της❞ (σ. 113)
Αρχικά εντός των ορίων μιας λουτρόπολης στις παρυφές της πρωτεύουσας και στη συνέχεια εντός του λεκανοπεδίου της Αττικής, η πρωτοεμφανιζόμενη Ορσαλία Κασσαβέτη χτίζει οκτώ ιστορίες ακύμαντης καθημερινότητας κατά τη δεκαετία του ’60.
Η πρώτη ιστορία, μια νουβέλα (μάλλον εκτενές διήγημα), η οποία φέρει και τον τίτλο της συλλογής, «Λόλα Bar’s», μας αφηγείται τοπικές έριδες, καθημερινές διαφορές, έρωτες και αντιπάθειες, στον μικρόκοσμο μιας -μάλλον αντιτουριστικής- λουτρόπολης.
Πρωταγωνιστές η νεαρή Λόλα, ο αγαθός Μητσούλας, ο πρωτευουσιάνος Μίνωας και ένας απόστρατος με επιχειρηματικές βλέψεις.
Η γλώσσα της Κασσαβέτη (παρά το ότι είναι γεννημένη το 1980) παραπέμπει ευθέως σε εκείνη των δεκαετιών ’50-’70, όπως και τα ονόματα των ηρώων της: ο Λούλος, ο Λίτσης, ο Νισάφης, ο γερο-Αγησίλαος, ο Ανέστης, η Αγγελίνα, η Ζέττα ή η Μαγδαληνή.
Κι αν η ομώνυμη της συλλογής ιστορία έχει συγγένεια με το διήγημα «Ο τάφος», του Δημήτρη Χατζή, με τον ανταγωνισμό δύο γειτονικών εξοχικών κέντρων και τους χαρακτήρες που μπαινοβγαίνουν σε αυτά, τα υπόλοιπα επτά (μικρότερης έκτασης) διηγήματα είναι περισσότερο ηθογραφικές επαναπροσεγγίσεις της εποχής, μπολιασμένες με ψηφίδες ονειρικές ή κοσμοπολιτισμού.
Πώς ερμηνεύεται η επιλογή αυτή της Κασσαβέτη και σε ποιο βαθμό ισχύει η κατακλείδα του οπισθόφυλλου πως πρόκειται «για μια εποχή που έφυγε, αλλά ίσως και να περιμένει τον αναγνώστη μετά την επόμενη στροφή»;
Η ατμόσφαιρα και των οκτώ διηγημάτων είναι συνεπής και στέρεη, η επιλογή των επί μέρους ιστοριών ευφάνταστη και συχνά αναπάντεχη - ειδικά δε στο «Χρέπι» και στις «Συνοπτικές διαδικασίες» η λοξή αφηγηματική προσέγγιση λειτουργεί εξαιρετικά.
Στο σύνολό του το βιβλίο παρουσιάζει στον αναγνώστη τη ρίζα της σημερινής αστικής ζωής και -σε κάποιο βαθμό- εστιάζει στα χαρακτηριστικά εκείνα που και σήμερα την καθορίζουν.
Η παρούσα ανάγνωση δεν βρίσκει πως το «Λόλα Bar’s» μας μιλά για καταστάσεις του παρελθόντος που επίκεινται ξανά, όμως -χωρίς αμφιβολία- μπορεί να διαβαστεί και ως αντίστροφος χρησμός του παρόντος που η γενιά των σημερινών τριαντάρηδων βιώνει.
Εξάλλου, ένας προς ένας οι ήρωες της συλλογής είναι άνθρωποι που προσπαθούν να σπάσουν τα (οικογενειακά, συναισθηματικά, εργασιακά) δεσμά τους και να βρουν διέξοδο - να γίνουν κύριοι του εαυτού τους με τον έναν ή τον άλλο τρόπο.
Αξίζει, τέλος, να σημειωθεί πως η έκδοση είναι ιδιαιτέρως προσεγμένη τόσο αισθητικά όσο και τυπογραφικά [με μικρές αβλεψίες επιμέλειας, π.χ. τον «αντιτετανικό ορό» (σ. 75) αντί αντιλυσσικού εμβολίου, για το δάγκωμα σκύλου] και πως η συνομιλία (ή και αντιπαράθεση) νέων συγγραφέων με την ελληνική αφηγηματική παράδοση, ευθέως όπως εδώ ή πιο υπόρρητα, μπορεί να αποτελέσει γόνιμο λογοτεχνικό πεδίο.
του Άκη Παπαντώνη, www.efsyn.gr, 30.8.2015