Το καλάθι σας είναι άδειο!
Σε ανατύπωση
Φάροι & φαρίσκοι / 3
μτφρ από τα αγγλικά: Αριάδνη Λουκάκου
Πώς η Αμερική έγινε ασφαλές καταφύγιο των χιτλερικών
«Τα εγκλήματα που επιδιώκουμε να φέρουμε ενώπιον της δικαιοσύνης και να καταδικάσουμε υπήρξαν τόσο υπολογισμένα, τόσο κακόβουλα και τόσο ολέθρια, που ο πολιτισμός μας δεν επιτρέπεται να τα αγνοήσει, γιατί αν επαναληφθούν, αυτό θα σημάνει την ολοκληρωτική καταστροφή του». Ρόμπερτ Χ. Τζάκσον, κατήγορος στη Νυρεμβέργη (1945)
«Έχουν όλα ξεχαστεί. Έχουν όλα τελειώσει». Γιάκομπ Ράιμερ, πρώην αξιωματικός των SS, κάτοικος Νέας Υόρκης (1998)
Ο ηλικιωμένος άντρας αργοπέθαινε σ’ ένα γηροκομείο της Καλιφόρνιας μέχρι τη μέρα που ο γιος του έλαβε ένα αναπάντεχο τηλεφώνημα από την Ουάσιγκτον: «Γνωρίζατε πως ο πατέρας σας ήταν υψηλόβαθμο στέλεχος των Ναζί και στενός συνεργάτης του Άντολφ Άιχμαν;»
Χιλιάδες Ναζί –από φύλακες σε στρατόπεδα συγκέντρωσης μέχρι υψηλόβαθμους αξιωματούχους του Γ΄ Ράιχ– κατέφυγαν στις Ηνωμένες Πολιτείες μετά το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο κι εγκαταστάθηκαν εκεί φτιάχνοντας, διακριτικά, από την αρχή τη ζωή τους. Δεν αντιμετώπισαν ιδιαίτερες δυσκολίες για να μπουν στη χώρα. Χωρίς να καταβάλουν μεγάλες προσπάθειες, πολλοί εξασφάλισαν την είσοδό τους στη νέα τους πατρίδα ως «πρόσφυγες πολέμου», έσβησαν μ’ ευκολία το παρελθόν τους, και τα εγκλήματα που διέπραξαν σύντομα ξεχάστηκαν. Όμως κάποιοι από αυτούς είχαν τη βοήθεια και την προστασία της αμερικανικής κυβέρνησης. Η CIA, το FBI και ο στρατός χρησιμοποίησαν τα πρωτοπαλίκαρα του Χίτλερ ως κατασκόπους, μυστικούς πράκτορες και κορυφαίους επιστήμονες και μηχανικούς, βοηθώντας τους να «ξεπλύνουν» το παρελθόν τους.
Για πρώτη φορά, τα κάποτε απόρρητα αρχεία της κυβέρνησης και συνεντεύξεις αποκαλύπτουν ολόκληρη την ιστορία όχι μόνο των Ναζί επιστημόνων που έφτασαν στην Αμερική, αλλά και των Γερμανών κατασκόπων που τους ακολούθησαν κι έζησαν για δεκαετίες ως αξιοσέβαστοι πολίτες. Έπρεπε να περάσουν χρόνια από την άφιξή τους για να ξεκινήσουν έρευνες από ιδιώτες ερευνητές και κρατικούς εισαγγελείς με σκοπό να ανακαλυφθούν τα ίχνη των κρυμμένων Ναζί. Όμως ακόμα και τότε, οι αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες προσπάθησαν παρασκηνιακά να προστατεύσουν από την έκθεση ένα μεγάλο αριθμό των πολύτιμων κατασκόπων τους. Σήμερα, κάποιοι Ναζί παραμένουν ακόμα στη χώρα.
Ο ερευνητής-δημοσιογράφος Έρικ Λίχτμπλαου χρησιμοποιεί ένα θησαυρό από πρόσφατα αποχαρακτηρισμένα απόρρητα έγγραφα και αναρίθμητες συνεντεύξεις από διάφορους εμπλεκόμενους στην υπόθεση γι’ αυτό το ελάχιστα γνωστό κομμάτι της μεταπολεμικής ιστορίας και αποκαλύπτει την επαίσχυντη και σοκαριστική ιστορία τού πώς η Αμερική έγινε ένα ασφαλές καταφύγιο για τους άντρες του Χίτλερ.
Ο βραβευμένος με το βραβείο Πούλιτζερ ερευνητής-δημοσιογράφος των New York Times Έρικ Λίχτμπλαου αποκτά πρόσβαση στα μέχρι τώρα απόρρητα αρχεία των μυστικών υπηρεσιών της Αμερικής και σε κυβερνητικά έγγραφα και ξετυλίγει με τρόπο κινηματογραφικό το απίστευτο και σχετικά άγνωστο στο ευρύ κοινό σκοτεινό μυστικό της Αμερικής: Χιλιάδες πρώην Ναζί, από υψηλόβαθμα στελέχη της διοίκησης των SS, μέχρι φύλακες και βασανιστές σε στρατόπεδα συγκέντρωσης, γιατροί, επιστήμονες και επιχειρηματίες με ενεργό ρόλο στην μέχρι τέλους μαζική εξόντωση των Εβραίων και άλλων μειονοτήτων, βρήκαν μετά τον πόλεμο καταφύγιο στις ΗΠΑ όπου χρησιμοποιήθηκαν ως κατάσκοποι εναντίον των Σοβιετικών κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου. Σε μια περίοδο αντικομμουνιστικής υστερίας η CIA, το FBI και η στρατιωτική ηγεσία των ΗΠΑ βοήθησαν χιλιάδες Ναζί να διαφύγουν στην Αμερική, να αλλάξουν ταυτότητα, να σβήσουν το αμαρτωλό τους παρελθόν και να ξεκινήσουν μια νέα ζωή με αντάλλαγμα την τεχνογνωσία τους στην πολεμική βιομηχανία και τις κατασκοπευτικές τους ικανότητες. Αλλά στις αρχές της δεκαετίας τους '60, ο Τσακ Άλεν, ένας πεισματάρης ρεπόρτερ άρχισε να ξετυλίγει το κουβάρι της βρώμικης αυτής σελίδας της πρόσφατης ιστορίας της Αμερικής με αποτέλεσμα μία σειρά συγκλονιστικών αποκαλύψεων και τη σύλληψη πολλών φυγόδικων που ζούσαν μέχρι τότε ανενόχλητοι στις ΗΠΑ.
ΓΙΑ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΕΓΡΑΨΑΝ:
Θύτες και θύματα της διπλανής πόρτας
Το τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου βρήκε δεκάδες χιλιάδες εκτοπισμένους επιζώντες στους δρόμους της επιστροφής προς το σπίτι τους ή περιπλανώμενους σε αναζήτηση μιας νέας πατρίδας για να παλέψουν να ξεχάσουν τα βάσανα και να ξαναχτίσουν τη ζωή τους.
Βρήκε, επίσης, χιλιάδες εγκληματίες πολέμου και τους συνεργάτες τους να αναζητούν νέες ταυτότητες, μερικές φορές και νέες πατρίδες, για να ξεχαστούν από τον κόσμο, να αποκρύψουν ή να ξαναγράψουν το παρελθόν τους.
Τα βιβλία που παρουσιάζουμε αφορούν αυτούς τους ανθρώπους, θύματα ή θύτες του πολέμου. Αντλούν από την αμερικανική παράδοση της έρευνας-ρεπορτάζ που δανείζεται ορισμένες τεχνικές από το μυθιστόρημα. Περιλαμβάνουν έρευνα στον Τύπο, σε αρχεία, προσωπικές συνεντεύξεις, καταγράφουν λεπτομέρειες που αφορούν τα πρόσωπα και τη ζωή τους, επιδιώκουν να μας μεταφέρουν στην ατμόσφαιρα που κυριαρχούσε στα μεταπολεμικά χρόνια.
Το βιβλίο του βραβευμένου με Πούλιτζερ Ερικ Λίχτμπλαου ξεκινά από τους τελευταίους μήνες πριν τελειώσει ο πόλεμος και φτάνει ώς τις αρχές της δεκαετίας του 1990. Εστιάζει στις ιστορίες ορισμένων από τους χιλιάδες ναζί, από τη Γερμανία και από χώρες που είχαν συνταχθεί με τις δυνάμεις του άξονα, οι οποίοι βρήκαν καταφύγιο στις ΗΠΑ.
Διαβάστε ολόκληρο το άρθρο εδώ
Ρίκα Μπενβενίστε, www.efsyn.gr, 19.2.2017
Ξεπλένοντας Ναζί
Το έργο ενός βραβευμένου με Πούλιτζερ αμερικανού δημοσιογράφου καταγράφειτην κυνική «λεύκανση» εγκληματιών του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και την εγκατάστασή τους στις ΗΠΑ στο όνομα του αντικομμουνιστικού αγώνα.
Μεταξύ των Ναζί στα τέλη του Β' Παγκοσμίου Πολέμου ήταν δημοφιλής ο όρος «Persilscheine». Με πρώτο συνθετικό τη μάρκα του πασίγνωστου απορρυπαντικού της γερμανικής εταιρείας Henkel, όριζε τα έγγραφα εκείνα - βιογραφικά, συστάσεις, συστατικές επιστολές - που θα εκκαθάριζαν το λερωμένο παρελθόν κάποιου στελέχους του καθεστώτος και θα το απέδιδαν στη μεταπολεμική κοινωνία λευκό σαν φρέσκια μπουγάδα. Τα προγράμματα του ξεπλύματος ήταν αρκετά. Η διαφυγή στη Νότια Αμερική με άλλη ταυτότητα και προσωπικότητα, όπως έγινε με τον Αντολφ Αϊχμαν, τον αρχιτέκτονα της επιμελητείας του Ολοκαυτώματος. Η συνεννόηση με τους Συμμάχους για στρατιωτικές παραχωρήσεις, όπως στην περίπτωση του Καρλ Βολφ, στρατηγού των SS που αντάλλαξε έπειτα από διαπραγματεύσεις με τον αμερικανό επικεφαλής κλιμακίου κατασκοπείας και μετέπειτα αρχηγό της CIA Αλεν Ντάλες την πρόωρη παράδοση των μονάδων του στην Ιταλία το 1945 με την αποσιώπηση της συμμετοχής σε ιδιαιτέρως ειδεχθή εγκλήματα πολέμου και τον απρόσκοπτο μεταπολεμικό βίο του στη Γερμανία. Η συνεργασία με τις υπηρεσίες πληροφοριών των ΗΠΑ σε αντισοβιετικά δίκτυα της ψυχροπολεμικής Ευρώπης, δείγμα των οποίων αποτελεί η πολιτεία του «χασάπη της Λυών» Κλάους Μπάρμπι στη Βαυαρία των αρχών της δεκαετίας του '50. Τέλος, η μετεγκατάσταση στις ΗΠΑ, όπου επιστήμονες, ερευνητές, διοικητικοί υπάλληλοι και πρώην κατάσκοποι απέβησαν αυτό που ο αμερικανός δημοσιογράφος των «New York Times» Ερικ Λίχτμπλαου περιγράφει στο εξαίρετο ομώνυμο βιβλίο του ως «οι Ναζί της διπλανής πόρτας».
Διαβάστε ολόκληρο το άρθρο εδώ
του Μάρκου Καρασαρίνη, www.tovima.gr, 7.1.2017
Ναζί βρήκαν στέγη στην Αμερική...
Ας παραδεχθούμε κατ’ αρχάς το εξής: Οι Αγγλοσάξονες είτε γράφουν διατριβή για χημικά στοιχεία είτε ανάλυση για τον Ντίκενς και τα προβλήματα που τα μυθιστορήματά του προκάλεσαν στον ψυχισμό της μαμάς τους, ξέρουν να διηγούνται. Το storytelling είναι η περιοχή τους.
Γνήσιο τέκνο αυτής της παράδοσης, ο δημοσιογράφος Eric Lichtblau αφηγείται σε περίπου 430 σελίδες πώς η Αμερική, η Βόρεια Αμερική και όχι μόνον η Νότια, όπως είναι ευρέως γνωστό, έγινε ένας από τους ασφαλείς παραδείσους για ναζί εγκληματίες στο τέλος του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Χιλιάδες από αυτούς βρήκαν καταφύγιο στις ΗΠΑ υποβάλλοντας ψεύτικα χαρτιά, την ίδια στιγμή που αιτήσεις επιζώντων του Ολοκαυτώματος απορρίπτονταν μαζικά. Πολλοί, όμως, δεν χρειάστηκε καν να προσπαθήσουν αφού είχαν τη βοήθεια συγκεκριμένων ανθρώπων, υψηλόβαθμων αξιωματούχων του στρατού και των μυστικών υπηρεσιών. Αυτοί ανήκαν σε δύο κατηγορίες: σε αυτούς που θα βοηθούσαν κατασκοπεύοντας ή αποκαλύπτοντας ήδη γνωστά σε αυτούς μυστικά της ΕΣΣΔ και στους επιστήμονες.
Διαβάστε ολόκληρο το άρθρο εδώ
Σίσσυ Αλωνιστιώτου, www.kathimerini.gr, 20.11.2016
Δύο βιβλία και στη μέση οι Ναζί
Ενας βραβευμένος Αμερικανός ερευνητής-δημοσιογράφος και ένας νέος Έλληνας ερευνητής είναι οι συγγραφείς ισάριθμων βιβλίων που μιλούν για τους φυγάδες Ναζί, αλλά και το ναζιστικό φαινόμενο
Δύο βιβλία που κυκλοφόρησαν πρόσφατα στις προθήκες των ελληνικών βιβλιοπωλείων μοιράζονται έναν κοινό πυρήνα: τους Ναζί. Στη μια περίπτωση, ο βραβευμένος με Πούλιτζερ ερευνητής-δημοσιογράφος των “New York Times” Έρικ Λίχτμπλαου (Eric Lichtblau) αποκτά πρόσβαση στα μέχρι τώρα απόρρητα αρχεία των μυστικών υπηρεσιών των ΗΠΑ και σε κυβερνητικά έγγραφα και παρουσιάζει με ξεχωριστό τρόπο τα ευρήματα του, που έχουν να κάνουν με το πώς βρήκαν ασφαλές υπερατλαντικό καταφύγιο χιλιάδες πρώην Ναζί: από υψηλόβαθμα στελέχη της διοίκησης των SS μέχρι φύλακες και βασανιστές σε στρατόπεδα συγκέντρωσης, γιατροί, επιστήμονες και επιχειρηματίες με ενεργό ρόλο στη μέχρι τέλους μαζική εξόντωση των Εβραίων και άλλων μειονοτήτων.
Διαβάστε ολόκληρο το άρθρο εδώ
Γ. Κ. Καρατζάς, www.protothema.gr, 23.10.2016
