Φάροι & Φαρίσκοι / 14
μτφρ: Σάντρα Βρέττα
Ο διάσημος Γάλλος ιστορικός Michel Winock σκιαγραφεί το πορτρέτο του μεγάλου πολιτικού ανδρός που έστησε δύο φορές τη Γαλλία ξανά στα πόδια της. Το 1940 μετά την γαλλική πανωλεθρία, και το 1958 στη θύελλα του αδιέξοδου πολέμου της Αλγερίας. Ο Ντε Γκωλ υπήρξε ο μόνος σχεδόν που δεν έπαψε ποτέ να πιστεύει πως η ελεύθερη Γαλλία ήταν ζήτημα αποφασιστικότητας, πολιτικής και ήθους, τα οποία ενσάρκωσε όπως κανείς άλλος, ακολουθώντας τον δρόμο που είχε ανοίξει η γαλλική Αντίσταση, μιας εξουσίας ριζωμένης στην λαϊκή βούληση. Ο Winock εξετάζει διεξοδικά τις δύο αυτές κομβικές ιστορικές στιγμές όπου η Γαλλία χρειάστηκε να επανεφεύρει τον εαυτό της, σκιαγραφώντας μέσα από τα γεγονότα το προτρέτο του μεγάλου Γάλλου πολιτικού, χωρίς ποτέ να εκπίπτει στην αγιογραφία.
ΓΙΑ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΕΓΡΑΨΑΝ:
Michel Winock, Charles de Gaulle, Εκδόσεις Ποταμός
Σε δύσκολες και ταραγμένες εποχές όπου τα πολιτικά και ιστορικά γεγονότα απαιτούν δυναμικότητα, ψυχραιμία και αποφασιστικότητα, τα κράτη και ο κόσμος γενικότερα έχουν ανάγκη από στιβαρούς και σοβαρούς ηγέτες. Είναι εκείνοι που θα έχουν την τόλμη, την ηγετική ικανότητα και το σθένος να αντιμετωπίσουν τέτοιου είδους καταστάσεις και να ανταπεξέλθουν στον κρίσιμο ρόλο τους. Τέτοια είναι η περίπτωση του Σαρλ Ντε Γκωλ, ενός στρατιωτικού που με την φυσιογνωμία του κατάφερε να διαδραματίσει πρωταρχικό ρόλο τόσο σε εθνικό όσο και διεθνές επίπεδο. Ο στρατηγός Ντε Γκωλ έχει μείνει στην ιστορία για την παρέμβασή του κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου πολέμου, για την αποφυγή ενός εμφυλίου πολέμου ύστερα από το τέλος του πολέμου αλλά και για την απόφασή του για την αποαποικιοποίηση της Αλγερίας. Ένας άνθρωπος με ηγετική μορφή πάλεψε για την εδραίωση της δημοκρατίας στη Γαλλία και παραιτήθηκε όταν είδε πως δεν ήταν πια αρεστός στο λαό.
Διαβάστε ολόκληρο το άρθρο εδώ
Γιάννης Αντωνιάδης, www.bookfeed.gr, 25.5.2023
15 εξαιρετικά ιστορικά βιβλία που μόλις κυκλοφόρησαν (του Σπύρου Κακουριώτη)
Λίγο πριν τα Χριστούγεννα, η γιορτινή ατμόσφαιρα κάνει αγωνιώδεις προσπάθειες να επιβληθεί, αφήνοντας στην άκρη όσα δυσοίωνα συμβαίνουν γύρω μας: πόλεμοι, πανδημίες, διαφθορά, κρίση, ας μείνουν για λίγο κλεισμένα στις σελίδες των βιβλίων ιστορίας που διαβάζουμε…
Διαβάζοντας το ευσύνοπτο αυτό βιογραφικό δοκίμιο, ο αναγνώστης αναρωτιέται για ποιο λόγο ένας σημαντικός ιστορικός, που στα κείμενά του έχει ασχοληθεί εξαντλητικά με την πολιτική ιστορία της Γαλλικής Δημοκρατίας, ιδιαίτερα δε με τις τομές στις οποίες πρωταγωνιστεί ο Ντε Γκωλ, όπως το 1958 και η μετάβαση από την Δ’ στην Ε’ Δημοκρατία, να επανέλθει στον «πατριάρχη» του σημερινού γαλλικού πολιτικού συστήματος. Η απάντηση δίνεται μόλις στην τελευταία σελίδα, από το στόμα του σημερινού προέδρου, του Εμανουέλ Μακρόν, ο οποίος αναπολεί τον «δημοκρατικό μονάρχη», αρχέτυπο του οποίου δεν ήταν άλλο από τον Ντε Γκωλ. Η σημερινή Γαλλική Δημοκρατία φαίνεται πως βρίσκεται σε μια καμπή, όπως βρέθηκε πολλές φορές στην ιστορία της, κι ο προβληματισμός για το μέλλον της φαίνεται να οδηγεί πολλούς να επανεκτιμήσουν τον βολονταρισμό με τον οποίο πολιτεύτηκε ο στρατηγός. Στο δοκίμιό του, ο Μισέλ Βινόκ δεν κρύβει τον θαυμασμό του για τον χαρισματικό ηγέτη των «Ελεύθερων Γάλλων», ακόμη και όταν στέκεται κριτικά απέναντι στις αποφάσεις και τις πολιτικές του. Δεν ακολουθεί μια αδιάσπαστη χρονολογική αφήγηση, αντιθέτως, επιμένει στις τομές και στις διαδικασίες που οδήγησαν σε αυτές. Έτσι, φιλοτεχνεί το πορτρέτο ενός «αιρετικού» εκσυγχρονιστή της τέχνης του πολέμου, προκειμένου να ερμηνεύσει τη ρήξη του με τον Πεταίν και το διάγγελμα της 18ης Ιουνίου 1940, όταν έθεσε τις βάσεις της «Ελεύθερης Γαλλίας» και της αντίστασης. Θα ακολουθήσει η επιστροφή στο εξεγερμένο Παρίσι, η διεκδίκηση ισότιμης θέσης στις τάξεις των νικητών και, αργότερα, οι προσπάθειες για την ίδρυση μιας «αντικοινοβουλευτικής δημοκρατίας», μεταπολεμικά. Μετά την απόρριψη του σχεδίου του, ο βιογράφος θα τον συναντήσει και πάλι το 1958, όταν ο ρεαλιστικός χειρισμός του πολέμου στην Αλγερία θα του επιτρέψει να επανέλθει στην εξουσία, με τους δικούς του όρους: Η Ε’ Δημοκρατία, προϊόν ενός προνουντσιαμέντου εκ μέρους του Στρατηγού (αν και ο συγγραφέας δεν το χαρακτηρίζει έτσι), με ενισχυμένο τον ρόλο του προέδρου και τα δημοψηφισματικά χαρακτηριστικά και, αντίστοιχα, υποβαθμισμένο εκείνον των κομμάτων και του κοινοβουλίου. Δέκα χρόνια μετά, έπειτα από την εξέγερση του Μάη – Ιούνη, από ένα ακόμη προνουντσιαμέντο και μια τελευταία, πύρρειο νίκη, ο Ντε Γκωλ θα απομακρυνθεί από την εξουσία και λίγους μήνες αργότερα θα περάσει στην ιστορία…
Διαβάστε ολόκληρο το άρθρο εδώ
του Σπύρου Κακουριώτη, www.oanagnostis.gr
28 βιογραφίες, αυτοβιογραφίες και μαρτυρίες που ξεχωρίζουν
Στρέφοντας το βλέμμα κάμποσες δεκαετίες πίσω, συναντάμε έναν μεγάλο πρωταγωνιστή της Ιστορίας του 20ου αιώνα στη βιογραφία του Σαρλ ντε Γκωλ –Ένας επαναστάτης στοιχειωμένος από την Ιστορία (μτφρ. Σάντρα Βρέττα) που έγραψε ο Γάλλος ιστορικός Μισέλ Βινόκ και κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ποταμός.
Στο βιβλίο του διάσημου Γάλλου ιστορικού ο αναγνώστης δεν θα βρει άγνωστες λεπτομέρειες της προσωπικής ζωής του μεγάλου άνδρα, αλλά θα διαβάσει πώς ο Ντε Γκωλ έστησε δύο φορές τη Γαλλία, μια διχασμένη χώρα κατά τη διάρκεια αλλά και μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, ξανά στα πόδια της. Όπως αποδεικνύει μέσα από τα γεγονότα ο Βινόκ, ήταν θέμα απόφασης.
Εκτός από το τεράστιο ενδιαφέρον για τις πολιτικές αποφάσεις του Στρατηγού τόσο το 1940 μετά τη γαλλική πανωλεθρία όσο και το 1958 στη θύελλα του αδιέξοδου πολέμου της Αλγερίας, ο Βινόκ παρουσιάζει τα γεγονότα που συνέβαλαν ώστε η Γαλλία να επανεφεύρει τον εαυτό της και να καθιερωθεί ως μεγάλη δύναμη.
Διαβάστε ολόκληρο το άρθρο εδώ
Ελένη Κορόβηλα, bookpress.gr, 9.12.2022
Σαρλ ντε Γκολ: Πώς ξαναφτιάχνεις ένα κράτος
Μια νέα βιογραφία του Γάλλου ηγέτη που έβγαλε τη χώρα του από την ταπείνωση της συνεργασίας της με τους Ναζί και θεμελίωσε την Πέμπτη Δημοκρατία.
Ο στρατηγός Κάρολος ντε Γκολ ήταν σίγουρα ένα φαινόμενο στην ευρωπαϊκή ιστορία, ιδιαίτερα στην ιστορία της Γαλλίας. Ως δημόσιος άνδρας (statesman) ήταν ακατάτακτος αλλά και παράξενος και ιδιόρρυθμος και ο μύθος του έχει και μεταφυσικές πλευρές: προσγειώθηκε στην Ιστορία σαν το Άγιο Πνεύμα την Πεντηκοστή.
Αυτός «ο δυνάμει αυτοκράτορας και αξιοσέβαστος μεγαλομανής» γίνεται τελικά ο αναμορφωτής της δημοκρατίας στη Γαλλία. Είναι ο άνθρωπος που έβγαλε τη χώρα του από την ταπείνωση της συνεργασίας της με τους ναζί κατακτητές και πέτυχε να τη βάλει ανάμεσα στους νικητές.
Διαβάστε ολόκληρο το άρθρο εδώ
Νίκος Μπακουνάκης, www.lifo.gr, 19.11.2022
Δημοκρατικός μονάρχης, λαϊκώ δικαίω
Μια βιογραφία του κορυφαίου στρατηγού και πολιτικού που ταύτισε το όνομά του με τη Γαλλία, του Σαρλ ντε Γκωλ
Κατά τον Γάλλο ιστορικό Ζιλ Μισλέ (Michelet) «η Αγγλία είναι μια αυτοκρατορία, η Γερμανία μια χώρα, μια φυλή, η Γαλλία είναι ένα πρόσωπο». Τη φράση επαναλάμβανε συχνά αυτός που, όχι μόνο σε κρίσιμες στιγμές αλλά μάλλον στη διάρκεια της ζωής του, ενσάρκωσε αυτό το πρόσωπο έχοντας μια συγκροτημένη πεποίθηση της εθνικής συνέχειας –η Γαλλία δεν ξεκίνησε το 1789 είχε πει– και μια σχεδόν σαρκική αντίληψη του «προσώπου Γαλλία»: Ο στρατηγός Σαρλ ντε Γκωλ, του οποίου το όνομα είναι γνωστό ακόμη και σε όσους ξένους δεν γνωρίζουν τίποτα περισσότερο γι’ αυτόν ή τη χώρα του. Οπως ο ίδιος είχε μισοειρωνικά πει: «Τελικά, έχω μόνο έναν διεθνή αντίπαλο: τον Τεντέν».
Διαβάστε ολόκληρο το άρθρο εδώ
Σίσσυ Αλωνιστιώτου, www.kathimerini.gr, 12.10.2022