Το καλάθι σας είναι άδειο!
Εξαντλημένο
μτφρ στα αγγλικά: Μαίρη Κιτροέφ
Το φθινόπωρο του 1999, λίγο μετά το θάνατο του πατέρα μου, τακτοποιώντας τα χαρτιά του, βρήκα καλά φυλαγμένο σε ένα συρτάρι το πρωτότυπο του παραμυθιού Το Βασιλόπουλο. Έφερε πίσω ένα κύμα από παιδικές αναμνήσεις κι όπως μια θύμηση ξυπνά άλλες, έτσι ζωντάνεψε εικόνες χαμένες στα βάθη του χρόνου και του συνειδητού. Σαν παιδιά, οι αδελφές μου κι εγώ, ξέραμε το παραμύθι απ’ έξω, αλλά από τότε έχουν περάσει περισσότερα από πενήντα χρόνια κι αν με ρωτούσε κανείς δεν θα ήμουν σίγουρος, αν το χειρόγραφο βιβλίο είχε ποτέ υπάρξει, ή ήταν κάποια παιδική φαντασία.
Το παραμύθι, Το Βασιλόπουλο, κείμενο της Υπατίας Βουρλούμη και ζωγραφιές του Ανδρέα Βουρλούμη, πρέπει να γράφτηκε και ζωγραφίστηκε τους τελευταίους μήνες του 1942. Ήταν το δώρο των γονιών στα παιδιά τους Παναγή πέντε, Ελένης τεσσάρων και Ειρήνης δύο ετών τότε, για την Πρωτοχρονιά του 1943. Μια απλή παιδική ιστορία αλλά με πολύ συμβολισμό και αισιοδοξία, μέσα στα πιο μαύρα χρόνια της Κατοχής.
Το παραμύθι είναι γραμμένο και ζωγραφισμένο σε μπλοκ διαστάσεων 29x39, ακριβό χαρτί μάλλον αγορασμένο προπολεμικά. Διατηρήθηκε καλά, γλίτωσε από παιδικά χέρια και πολλές μετακομίσεις για να φτάσει σ’ εμάς λίγο κιτρινισμένο στις άκρες αλλά με σχετικά μικρές φθορές, μετά από 55 χρόνια. Το χειρόγραφο έχει γίνει με πέννα και μελάνι και η διακόσμηση των γραμμάτων και η εικονογράφηση με πινέλο και νερομπογιά. Έχει δουλευτεί με μεράκι και μεγάλη προσοχή στη λεπτομέρεια. Η νερομπογιά είναι δύσκολη τεχνική, πρέπει να πετύχει με την πρώτη και δεν επιδέχεται διορθώσεις.
Άπαξ και βρέθηκε το παραμύθι, το πρόβλημα ήταν τι να το κάνουμε. Φιλοι που το είδαν το βρήκαν αξιόλογο και συμβούλεψαν να βγει βιβλίο. Διστάσαμε γιατί είναι κάτι πολύ προσωπικό και δύσκολο για την οικογένεια να το κρίνει αντικειμενικά. Τέλος η επιμονή των φίλων μας έπεισε και τότε γεννήθηκε το επόμενο ερώτημα. Είναι το παραμύθι παιδικό βιβλίο, έργο τέχνης, μαρτυρία εποχής; Αποφασίσαμε να εκδοθεί όπως ακριβώς είναι κι ας κρίνει ο αναγνώστης.
Π.Β.
In the autumn of 1999, shortly after the death of my father, as I was sorting through his papers, I discovered, tucked away in a drawer, the original manuscript of the fairy tale of The Prince. It brought back a flood of childhood memories and just like one memory awakens others, so did it breathe life into images which were lost in the depths of time and consciousness. As children, my sisters and I knew this fairy tale by heart, but since then over fifty years have elapsed, and if someone had asked me I wouldn’t have been sure whether the book in manuscript form had actually existed or was just a figment of a child’s imagination.
The fairy tale of The Prince, story by Hypatia Vourloumis and illustrations by Andreas Vourloumis, must have been written and painted in the last months of 1942. It was a 1943 New Year’s gift by the parents to their children – Panagis five, Eleni four and Irini two years old at the time. A simple children’s story with a lot of symbolism and hopefulness, in the midst of the darkest years of the German occupation.
The fairy tale is written and painted on a 29x39cm drawing pad, on expensive paper which was probably bought before the war. It was well preserved, having escaped children’s hands and survived multiple moves to other houses, and came to us a little yellowed at the edges but with relatively little wear and tear, after 55 years. The manuscript is in pen and ink, and the decoration of the letters and the illustrations were made with a paint brush and water colors. It has been made with craftsmanship and great attention to detail. Water color is a difficult technique – it has to succeed first off and doesn’t allow corrections.
Once the fairy tale was found, the problem was what did we plan to do with it? Friends who saw it considered it remarkable and advised us to have it published. We hesitated, because it’s something very intimate and it’s difficult for the family to judge it objectively. In the end, our friends’ persistence convinced us, which then gave rise to the next question: Is this fairy tale a children’s book, a work of art, the testament of an era? We decided to publish it just as it is and may the reader decide.
P.V
ΓΙΑ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΕΓΡΑΨΑΝ:
Αντίσταση στο Κακό
Μέσα στον πιο σκληρό χειμώνα της Κατοχής, το 1943, τότε που τα κάρα του Δήμου μάζευαν τους ανθρώπους νεκρούς από την πείνα από τον δρόμο, ένα ζευγάρι αποφασίσει να σπάσει αυτήν την κρούστα πένθους, φτιάχνοντας ένα παραμύθι ζωής. Πρόκειται για μία από εκείνες τις ανθρώπινες στιγμές μιας διαφορετικής αντίστασης στο κακό, στις οποίες άνθρωποι υψηλής παιδείας και αισθητικής διαθέτουν ―στις πιο απελπισμένες περιόδους, στο περιθώριο της επίσημης Ιστορίας― επιμένουν να διδάξουν στα παιδιά τους, σε πείσμα της περιρρέουσας ασχήμιας, την ομορφιά. Κρατώντας αυτήν την υπέροχη έκδοση, με τα ζωγραφισμένα γράμματα και τις ονειρικές ακουαρέλες, ένιωσα τη δύναμη της αθωότητας στα χρόνια της επιτήδευσης. Θυμήθηκα τη συγκίνηση του παππού μου, στο ίδιο κάθε φορά σημείο του παραμυθιού, την ώρα που το βασιλόπουλο σκοτώνει τον δράκο, την φωνή που παππού μου, που έσπαγε λιγάκι· του παππού που γλίτωσε από τη Μικρά Ασία, που πολέμησε για μια χώρα η οποία δεν τον υποδέχτηκε σαν Ελληνα, Ελληνα αυτόν της ελληνικής παιδείας κάτοχο, που ποτέ δεν πήγε με τους νικητές, πάντα πήγαινε απ’ την πλευρά της καρδιάς του.
Διαβάστε ολόκληρο το άρθρο εδώ
Τέλλος Φίλης, entefktirio.blogspot.gr, 5.7.2016
Ένα τετράδιο από το 1943
Δεκατέσσερα χρόνια μετά την πρώτη έκδοσή του, το βιβλίο του Ανδρέα και της Υπατίας Βουρλούμη κυκλοφορεί ξανά σε δίγλωσση έκδοση
Ένα περιστέρι κρατάει στο στόμα του ένα κλαδάκι ελιάς και είναι λουσμένο στο κίτρινο φως ενός μικρού ήλιου και ενός μικρού φεγγαριού. Τα καλλιγραφικά γράμματα που το πλαισιώνουν γράφουν «1 Ιανουαρίου 1943». Είναι μια μικρή λεπτομέρεια που κοσμεί το τέλος του παραμυθιού «Το Βασιλόπουλο», του βιβλίου που δώρισαν ο Ανδρέας και η Υπατία Βουρλούμη στα τρία παιδιά τους για την Πρωτοχρονιά εν μέσω Κατοχής. Ο γνωστός ζωγράφος (1910-1999) και η λογία σύζυγός του είχαν ενώσει τις δυνάμεις τους για να αλαφρώσουν την παιδική ψυχή του Παναγή, πέντε ετών, της Ελένης, τεσσάρων ετών, και της Ειρήνης, μόλις δύο, από το ζοφερό κλίμα της δύσκολης περιόδου. Εκείνη είχε γράψει το κείμενο κι εκείνος το είχε εικονογραφήσει τους τελευταίους μήνες του 1942 σε ένα όμορφο μπλοκ με ακριβό χαρτί 29Χ39 που προφανώς είχε αγοραστεί προπολεμικά. Το αποτέλεσμα της δημιουργικής συνεργασίας τους, το χειρόγραφο κείμενο με τα κεφαλαία γράμματά του αποτυπωμένα με πένα και μελάνι και οι ζωγραφιές με την τεχνική της ακουαρέλας, έγινε το αγαπημένο ανάγνωσμα των τριών αδελφιών.
Διαβάστε ολόκληρο το άρθρο εδώ
Αστραπέλλου Μαριλένα, www.tovima.gr, 20/12/2015
