Ποταμόπλοια / 13
Η δεκαετία 1939-1949, η δεκαετία του πολέμου, αποτελεί τον ιδανικό χρόνο και η Πόλη τον ιδανικότερο τόπο των εγκλημάτων. Το αστυνομικό δελτίο της εποχής γίνεται εφαλτήριο για να δημιουργηθούν τα πρόσωπα, η ζωή τους, τα συναισθήματα, τα πάθη και τα παθήματά τους. Θύτες και θύματα ζουν τη δική τους ιστορία μέσα στην ιστορία των γειτονιών της Πόλης. Κανείς δεν ξεφεύγει από τον κίνδυνο να εγκληματήσει. Το θυμικό των κατοίκων βράζει στο ίδιο καζάνι και στους ίδιους βαθμούς. Τούρκοι, Ρωμιοί, Αρμένιοι, Εβραίοι, άντρες και γυναίκες βρίσκονται όλοι μια ανάσα μακριά από το θυμό, την πίκρα,τη ζήλια, την απογοήτευση, την κακομοιριά που ψάχνουν διέξοδο, και από την κακιά την ώρα που καιροφυλακτεί. Και από δίπλα η παρανομία προσφέρεται για να δώσει τη δική της ανάσα διεξόδου από τα προβλήματα της εποχής. Τα πρόσωπα των διηγημάτων δεν είναι οι απλοί άνθρωποι της Πόλης που παίρνουν τον λόγο μέσα από τη συγγραφή των ιστοριών τους για να περιγράψουν τη δυστυχία και τα παθήματά τους. Είναι πρόσωπα που ζωντανεύουν με μόνο κίνητρο την αγάπη και τον θαυμασμό για το «χάος της ανθρώπινης ψυχής». Την αγάπη για το μυστήριο της ψυχής του ανθρώπου που ζει, δουλεύει, ξυπνάει και κοιμάται, τριγυρίζει στους δρόμους της Πόλης και στα περίχωρα, αναπνέει και πάσχει στους επτά λόφους της παλιάς πόλης ή στα παράλια του Βοσπόρου, στο πολυσύχναστο Μπέγιογλου ή στις ασιατικές συνοικίες και έρχεται η στιγμή που θα βρεθεί στη θέση του θύματος ή του θύτη. Ένα εύθραυστο εξάλλου νήμα χωρίζει τις δύο αυτές ψυχές μεταξύ τους, τους δύο ρόλους που θα μπορούσαν να ήταν αντεστραμμένοι εάν το κισμέτ, η μοίρα, τα ήθελε τα πράγματα αλλιώς καμωμένα.
ΓΙΑ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΕΓΡΑΨΑΝ:
Ο κοινωνικός χάρτης της παλιάς Πόλης
Τριάντα τέσσερις ιστορίες της Κωνσταντινούπολης επιλεγμένες από το αστυνομικό ρεπορτάζ της δεκαετίας 1940-50
Ενα πρόσφατο βιβλίο που περιηγείται με θαυμαστό τρόπο την Πόλη αποφεύγοντας την νοσταλγική πικρία που χαρακτηρίζει πολλά από τα κείμενα που έχουν γραφεί τα τελευταία χρόνια αποδεικνύεται ιδιαίτερα χρήσιμο στο να κατανοήσουμε τις πολιτικές αλλαγές που συντελούνται στην Τουρκία.
Το βιβλίο της Σεβαστής Χρηστίδου «Εγκλήματα στην Πόλη», 34 ιστορίες επιλεγμένες από το αστυνομικό ρεπορτάζ της δεκαετίας 1940-50, σκιαγραφεί δεκάδες χαρακτήρες, επαγγέλματα, κοινωνικές καταστάσεις και συνήθειες. Είναι μια πραγματική κοινωνική ιστορία, ιδιαίτερα σαγηνευτική για το ελληνικό κοινό που κινείται με απίστευτη ευκολία σ' αυτό το περιβάλλον. Ενα περιβάλλον με Τούρκους, τη συντριπτική πλειοψηφία της Πόλης, αλλά και Ρωμιούς που κάνουν ακόμα αισθητή την παρουσία τους, με τουρκόφωνους Αρμένιους και με Λεβαντίνους. Το μόνο που δεν υπάρχει στις τόσες ιστορίες - γιατί δεν υπάρχει στο ρεπορτάζ της εποχής - είναι η ισλαμίζουσα εικόνα της σημερινής Πόλης. Οι στατιστικές, οι περιηγητές, τα κινηματογραφικά αρχεία, οι βιωματικές διηγήσεις, όλα το επιβεβαιώνουν: η συντριπτική πλειοψηφία των κατοίκων της είναι κατά δήλωση και ταυτότητα μουσουλμάνοι.
Διαβάστε ολόκληρο το άρθρο εδώ
του Αλκη Κούρκουλα, www.tanea.gr, 24.6.2017
36 διηγήματα κάνουν τη διαφορά στα βιβλία που ασχολούνται με την Κωνσταντινούπολη. Μιλήσαμε με τη συγγραφέα.
Στα 36 διηγήματα του «Εγκλήματα στην πόλη» με τίτλους (μεταξύ άλλων) «Στα μπαρμπέρικα κελαηδούσαν καναρίνια», «Βαχ και αχ και αμάν, και κλαίγανε οι πουτάνες», «Αχ! Ευθαλία τα αγόρια είναι επικίνδυνα σαν τη φωτιά» άνθρωποι της διπλανής πόρτας, ανεξαρτήτου εθνικότητας, θρησκείας, τάξης ή φύλου μπλέκονται σ’ ένα έγκλημα. Τα εγκλήματα γίνονται αφορμή να ζωντανέψουν γειτονιές της Πόλης στη δεκαετία του ’40, με τον τρυφερό τρόπο που γράφουν οι συγγραφείς όταν θυμούνται τη γενέθλια πόλη τους – προσθέστε και μπόλικο χιούμορ. Μόνο που εδώ, καθώς η αγάπη ακουμπάει όλους τους Πολίτες και όχι μόνο τους Ρωμιούς, το βιβλίο καταλήγει μια ολοζώντανη τοιχογραφία ζωής (και χαράς) και όχι ένα αφήγημα αναμνήσεων για όσα... χάθηκαν. Συναντήσαμε τη Σεβαστή Χρηστίδου και μιλήσαμε για τη ζωή της στην Κωνσταντινούπολη –αν κι εκείνη προτιμάει να την αναφέρει Πόλη– και γι’ αυτά που κρύβει η ιστορία συγγραφής των διηγημάτων.
Διαβάστε ολόκληρο το άρθρο εδώ
του Δημήτρη Μαστρογιαννίτη, www.athensvoice.gr, 8.3.2017