Αναίρεσις

Αναίρεσις

Εξαντλημένο

Απάντηση ενός Έλληνα στον Friedrich Thiersch

Επιμέλεια - Προλεγόμενα - Σχόλια: Γιώργος Καλπαδάκης

Μετάφραση από τα γαλλικά: Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη

Ανεπιθύμητος για τις βαυαρικές αρχές κι έχοντας τεθεί στο περιθώριο της πολιτικής ζωής, ο «πρωθυπουργός» του Ιωάννη Καποδίστρια, ο Νικόλαος Σπηλιάδης, θα αφιέρωνε τον ύστερο βίο του στη συγγραφή των απομνημονευμάτων του. Στα 1838, ωστόσο, στη σκιά της απολυταρχίας του Όθωνα και στο απόγειο της εκστρατείας αποδόμησης των επιτευγμάτων της Ελληνικής Πολιτείας, επιστράτευσε τη γραφίδα του για να ανασκευάσει το κατηγορητήριο που είχε εξαπολύσει ένας από τους επιφανέστερους ίσως πολέμιους του Καποδίστρια, ο Βαυαρός φιλέλληνας Friedrich Thiersch. Πρωταρχική έγνοια του ήταν να αποκαταστήσει την υπόληψη του «μπαρμπα-Γιάννη», απαντώντας, μεταξύ άλλων, στις συκοφαντίες γύρω από τη διπλωματική στρατηγική του, η οποία συνδεόταν με το όραμα που είχε για την εδραίωση της ελληνικής κυριαρχίας στην ευρύτερη περιοχή· την ανταπόκρισή του στο αίτημα περί διανομής της εθνικής γης στους ακτήμονες, το οποίο φαίνεται ότι συσχέτιζε με το φλέγον πολιτειακό ζήτημα· τις αντιλήψεις του σχετικά με τη θέση της αρχαιοελληνικής κληρονομιάς στη νεοελληνική ταυτότητα· τη στάση του απέναντι στην αντιπολίτευση και τα εγχώρια ολιγαρχικά συμφέροντα· καθώς και τις διαθέσεις του απέναντι στην προοπτική πολιτειακής συμβίωσης με τον Όθωνα.
Εκατόν ογδόντα χρόνια από τη συγγραφή του στα γαλλικά, το μέχρι τούδε ανέκδοτο πόνημα του Σπηλιάδη προσφέρεται για πρώτη φορά στο αναγνωστικό κοινό έτσι όπως μεταφράστηκε από τον «άγιο» των ελληνικών γραμμάτων, τον Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη, με εκτενή ιστορικό σχολιασμό και προλεγόμενα. Σκοπός της έκδοσης είναι αφενός να εμπλουτίσει τις γνώσεις μας για τα μετεπαναστατικά χρόνια· αφετέρου, να συνεισφέρει στη συζήτηση για τον πραγματικό χαρακτήρα της βραχύβιας καποδιστριακής πολιτείας (1828-1832) και των ατέλεστων επιδιώξεων του πρώτου Κυβερνήτη της χώρας.

ΓΙΑ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΕΓΡΑΨΑΝ:

Ο Παπαδιαμάντης εξελληνίζει τα γαλλικά του Ν. Σπηλιάδη
Οἱ τρεῖς μείζονες καὶ ἐπίπονες παπαδιαμαντικὲς μεταφράσεις ἱστορικῶν ἔργων, ἤτοι οἱ Ἱστορίες τῆς Ἑλληνικῆς Ἐπαναστάσεως τοῦ Γόρδωνος καὶ τοῦ Φίνλεϋ καὶ ἡ «Ἀναίρεσις» τοῦ Σπηλιάδη, ἔγιναν ἀπὸ τὸν Παπαδιαμάντη στὴν τελευταία δεκαετία τοῦ βίου του γιὰ λογαριασμὸ τοῦ Γ. Βλαχογιάννη. Ὁ ἐργοδότης, ὅπως μαρτυρεῖ ἡ σχετικὴ ἀλληλογραφία, πίεζε τὸν μεταφραστὴ νὰ τὶς τελειώσει τὸ γρηγορότερο γιὰ νὰ ἐκδοθοῦν ἀμέσως. Ὁ μεταφραστὴς τὶς παρέδωσε ἔγκαιρα, ἀλλὰ ὁ Βλαχογιάννης, μολονότι εἶχε καταβάλει τὴν ἀμοιβὴ στὸν μεταφραστή, τὶς κράτησε ἀνέκδοτες –εὐτυχῶς!– στὰ συρτάρια του. Οἱ μεταφράσεις ἐπέπρωτο νὰ ἐκδοθοῦν τὸ 2008 (Φίνλεϋ), τὸ 2015 (Γόρδων) καὶ φέτος ὁ Σπηλιάδης.
Διαβάστε ολόκληρο το άρθρο εδώ
   Ν.Δ. ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΟΠΟΥΛΟΣ, www.kathimerini.gr, 21.10.2019

Μια αδημοσίευτη «απάντηση ενός Έλληνα» (του Βαγγέλη Σαράφη)
Ο βίος του Νικόλαου Σπηλιάδη μας υποδεικνύει ένα από εκείνα τα δρομολόγια ζωής στις αρχές του 19ου αιώνα, τα οποία κατέληξαν στη συμμετοχή σ’ εκείνη την επαναστατική περιπέτεια που γέννησε το ελληνικό κράτος. Μοραΐτης, που διδάχθηκε τα πρώτα του γράμματα στη γενέτειρά του Τριπολιτσά κι αργότερα στο κοντινό Άργος από τον φωτισμένο Ησαΐα Καλαρά, αναζήτησε την κοινωνική του ανέλιξη μέσα στον αναπτυσσόμενο ελληνικό εμπορικό κόσμο δουλεύοντας σε καταστήματα, αρχικά στην Κωνσταντινούπολη κι ύστερα στην Οδησσό. Εκεί διδάχθηκε ξένες γλώσσες, ήρθε σ’ επαφή με τις ιδέες του Διαφωτισμού και γνώρισε το έργο του Αδαμάντιου Κοραή. Μυήθηκε στα 1816 στη συνωμοτική Φιλική Εταιρεία, αλλά κράτησε σταθερά κριτική στάση σ’ όσα διακινούνταν μεταξύ των μελών της. Μολονότι  δεν απομακρύνθηκε ποτέ από τους επαναστατικούς στόχους της, η σχέση του με άλλους εταιριστές χαρακτηριζόταν από καχυποψία, με αποτέλεσμα να προβεί –υπό τον φόβο της δολοφονίας του– σε ανεπιτυχή απόπειρα αυτοκτονίας, η οποία του κληροδότησε κάποια αναπηρία εφ’ όρου ζωής.
Διαβάστε ολόκληρο το άρθρο εδώ
   του Βαγγέλη Σαράφη, www.oanagnostis.gr

Υπερασπίζοντας τον «μπαρμπα-Γιάννη»
Αν και γράφτηκε το 1837 δεν δημοσιεύτηκε ποτέ – γραμμένη στα γαλλικά και μεταφρασμένη στις αρχές του 20ου αιώνα από τον Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη, η απάντηση του Νικολάου Σπηλιάδη, Γραμματέα της Επικρατείας την εποχή της διακυβέρνησης του Ιωάννη Καποδίστρια  στον Βαυαρό Friedrich Thiersch ρίχνει φως σε μια άγνωστη περίοδο της εθνικής ζωής.
Διαβάστε ολόκληρο το άρθρο εδώ
   Γ. Κ. Καρατζάς, www.protothema.gr, 4.6.2019

Ο εν Σκιάθω έμπονος αλλά επίμονος τριπλουνίστας
Ο σχεδόν διά βίου μεταφραστής λογοτεχνικών και δημοσιογραφικών κειμένων Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης στην τελευταία δεκαετία της ζωής του, την πρώτη του εικοστού αιώνα, μεταφράζει τρία σημαντικά ιστορικά έργα, την «Αναίρεσιν…» του Νικολάου Σπηλιάδου, γραμματέα του Καποδίστρια, γραμμένη στα γαλλικά, την «Ιστορία της Ελληνικής Επαναστάσεως» του Θωμά Γόρδωνος και την ομότιτλη του Γεωργίου Φίνλεϊ.
Εποχή των ισχνών αγελάδων για τον Παπαδιαμάντη, που έχει επωμιστεί δυσβάστακτα οικογενειακά βάρη –αλλά των παχειών για όσους κολύμπησαν στη θάλασσα των χειρογράφων του–, λοιπόν ο φίλος του και μανιακός ιστοριοδίφης Γιάννης Βλαχογιάννης σπεύδει να τον βοηθήσει και του αναθέτει τη μετάφραση των έργων που μνημονεύθηκαν.
Διαβάστε ολόκληρο το άρθρο εδώ
   Ν. Δ. Τριανταφυλλόπουλος, www.kathimerini.gr, 25.2.2019

Υψώνοντας ασπίδα για τον Καποδίστρια
«Απόστολο της καποδιστριακής πολιτείας» και «επίδοξο σφυρηλάτη της νεοελληνικής ταυτότητας», χαρακτηρίζει τον Νικόλαο Σπηλιάδη (1785-1862), πρωθυπουργό, Φιλικό, στενό συνεργάτη του Ιωάννη Καποδίστρια και έναν εκ των σημαντικότερων συγγραφέων της Επανάστασης, ο πολιτικός επιστήμων Γιώργος Καλπαδάκης στο προλογικό του σημείωμα στο βιβλίο «Αναίρεσις. Απάντηση ενός Ελληνα στον Friedrich Thiersch». Το βιβλίο, που θα κυκλοφορήσει σε λίγες ημέρες από τις εκδόσεις Ποταμός, ο Σπηλιάδης το είχε γράψει στα γαλλικά και στην έκδοση του Ποταμού μας προσφέρεται στη μετάφραση του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη. Πρόκειται για απάντηση του Σπηλιάδη στον Βαυαρό Φρίντριχ Τίερς, παθιασμένο φιλέλληνα αλλά πολέμιο της κυβέρνησης Καποδίστρια. Ο Σπηλιάδης αποπειράται να αποκαταστήσει την αλήθεια. Σήμερα η «Κ» προδημοσιεύει ενδεικτικό απόσπασμα από το «Αναίρεσις».
Διαβάστε ολόκληρο το άρθρο εδώ
   Ηλίας Μαγκλίνης, www.kathimerini.gr, 9.12.2018

Γράψτε μια κριτική