Το καλάθι σας είναι άδειο!
Ποταμόπλοια / 39
Νουβέλα
«Σημασία έχει, λένε, το ταξίδι και όχι ο προορισμός». Ξεκινώντας από μια τετριμμένη πλέον αλήθεια, την οποία αναποδογυρίζει, φέρνοντας το μέσα έξω σαν κάλτσα, ο Δημήτρης Καρακίτσος ξεδιπλώνει το δαιμόνιο μυθοπλαστικό του ταλέντο αφηγούμενος ένα ταξίδι στον ανοίκειο τόπο και χρόνο της Σουηδίας του 19ου αιώνα. Οι δυο φοιτητές, ο Ούλοφ Άλμκβιστ και ο Γιάν Άντερς Βίλεμαρκ κυνηγούν δυο χίμαιρες³ ο μεν ένας τη χίμαιρα της συγγραφικής δόξας κι ό άλλος το όριο ενός αδιαμόρφωτου ακόμη εαυτού.
Σε αντίθεση με την πλειονότητα των γραφιάδων ο Έλληνας πεζογράφος διαθέτει τη δύναμη, τη φαντασία και κυρίως το ταλέντο να ανασυστήσει έναν ολόκληρο κόσμο από ένα σπυρί άμμου³ πόσο δε μάλλον ένα πεζογραφικό ταξίδι σε τόπο όπου δεν έχει πατήσει το πόδι του. Στην καινούργια του νουβέλα ο Δ.Κ. στήνει ένα υπαρξιακό ταξίδι στην άκρη του κόσμου, στα οριακά άκρα της αφήγησης, με ιστορίες μέσα σε ιστορίες, όνειρα μέσα σε ονείρατα, απεικονίζοντας τον κόσμο μέσα από τον παραμορφωτικό φακό του γραμμένου χαρτιού ενός φιλόδοξου μυθιστοριoγράφου, με τη γομολάστιχα αφημένη στα χέρια του οριστικού κριτή της ανθρώπινης μοίρας. Ένα πολυδαίδαλο λογοτεχνικό σκαρίφημα, έναν ταξιδιωτικό χάρτη που συμπληρώνει το ίδιο το αναγνωστικό ταξίδι, προς τέρψη και μεγάλη απόλαυση του αναγνώστη, για να μην αποτύχουμε όπως οι Μπιόρλινγκ και Καλστένιους.
ΓΙΑ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΕΓΡΑΨΑΝ:
Μικρές Δεξαμενές Μελάνης
«Το ότι δεν δύει αλλά γέρνει ο ήλιος στοργικά πάνω από τη Σουηδία, από τον Μάιο μέχρι τα τέλη Ιουλίου, κι έτσι ο νυχτερινός ουρανός έχει τα μισά του κεριά αναμμένα, ένας τοίχος για να παίζουν με τις σκιές τους οι λόγχες των δασών, είναι κάτι που για τους άστεγους, για όσους αναγκάζονται να βγάλουν τη νύχτα στην ύπαιθρο, μπορεί ορισμένες στιγμές να είναι ρομαντικό. Παρά την κούραση, ο Γιαν Άντερς Βιλεμαρκ ξύπνησε τρεις ώρες μετά τα μεσάνυχτα, με στόμα στεγνό από τη δίψα. Ήπιε νερό από το παγούρι και σηκώθηκε, τα αποκαΐδια σπαρταρούσαν ακόμη. Άπλωσε το χέρι και πήρε ένα τσιγάρο από το πακέτο του Ούλοφ. Ένιωθε χορτάτος από ύπνο, αλλά παράλληλα ότι δεν του περίσσευαν δυνάμεις ούτε για να τινάξει τη στάχτη από το τσιγάρο του. Έριξε μια ματιά στον Ούλοφ: Τυλιγμένος στον υπνόσακο, έμοιαζε με ανδρείκελο που μόνο το μισό πρόσωπο είχε προλάβει να του πελεκήσει ο μαραγκός. Πόσο λίγο ξέρεις τους ανθρώπους, ακόμη και τους πιο κοντινούς, το συνειδητοποιείς όταν τους παρατηρείς στον ύπνο τους. Μια από τις πεταμένες στη φωτιά σελίδες δεν είχε καεί. Πάνω στην καπνισμένη της επιφάνεια οι λέξεις ξετύλιγαν αργυρά μονοπάτια.
Υπάρχει ένα πλάσμα που μας ήρθε από το εξωτερικό, κοντό σαν νάνος γελωτοποιός, έτσι ήταν στην αρχή, τώρα όμως σήκωσε ανάστημα και κανείς δεν τολμά να τα βάλει μαζί του, είναι σαν τον υπάλληλο που κουρδίζει το ρολόι στο καμπαναριό. Αυτό το πλάσμα λέγεται Νατουραλισμός. Ως εκ τούτου, δεν βλέπεις στα μυθιστορήματα αλεπούδες που μιλούν, ούτε μάγισσες, ούτε τον Όντιν πάνω στο άλογό του, ούτε τους εφιάλτες του Ισμαήλ Πέτρι. Μόνο σκυθρωπές ανθρώπινες φιγούρες, αμφίθυμους ανθρώπους με γούνινα παλτά και ερωμένες, ή μέλη του εργατικού κόμματος που σε λούζουν με μπροσούρες έτσι και πλησιάσεις κοντά.»
Ακούστε την εκπομπή εδώ
Επιμέλεια: Αφροδίτη Κοσμά, ertecho, 23.4.2024
Αθήνα το φελέκι σου
Ακούστε την εκπομπή εδώ
ΑΘΗΝΑ 984, 3.9.2022
Δημήτρης Καρακίτσος: ένας λυρικός απέναντι στα χαλάσματα του καπιταλισμού
Στο τέλος του 18ου αιώνα μία σειρά χαρακτικών αμφισβητούσε τα υποτιθέμενα διακριτά όρια που είχε επιβάλει ο Διαφωτισμός γύρω από τις έννοιες της Λογικής και της Φαντασίας. Από το 1797 μέχρι το 1799 ο Ισπανός Francisco Goya παράγει 80 χαρακτικά στα οποία κομβική θέση καταλαμβάνει, ίσως, η πιο διάσημη απεικόνιση της αμφίσημης και προβληματικής σχέσης του καλλιτέχνη με το ποιόν αλλά και τα ίδια τα όρια της δημιουργικής του δύναμης. «El sueño de la razón produce monstruos» είναι ο τίτλος του 43ου χαρακτικού, η καινοτόμα τεχνική αλλά και θεματική του οποίου αναδεικνύει τις ρωγμές στη διαλεκτική του Διαφωτισμού: αφενός, η παράδοση των μηχανισμών της Λογικής στις παραλυτικές δυνάμεις του ύπνου γεννά τέρατα, όπως, τουλάχιστον, θέλει η δυτική παράδοση από τον Σωκράτη μέχρι σήμερα· αφετέρου, είναι η δημιουργική δύναμη του ονείρου και της φαντασίας που αναλαμβάνει την εξαγνιστική διαδικασία να κάνει τα τέρατα ορατά και διακριτά. Εν τέλει, όταν αποκόβεται η φαντασία από τη λογική, ο άνθρωπος υποκύπτει στις διαλυτικές δυνάμεις ενός ανορθολογικού κόσμου.
Διαβάστε ολόκληρο το άρθρο εδώ
του Μάνου Κουμή, www.oanagnostis.gr
ΑΝΑΓΝΩΣΕΙΣ ΜΕ 500 ΛΕΞΕΙΣ: Ποια η φύση της αφηγημένης ιστορίας;
Όσο οι ήρωες της νουβέλας του Δημήτρη Καρακίτσου, οι δύο Σουηδοί φοιτητές Γιαν Άντερς Βίλεμαρκ και Ούλοφ Άλμκβιστ, επιχειρούν το καλοκαίρι του 1893 το ταξίδι τους, τόσο προκαλούν τον επινοητή/συγγραφέα να ξεδιπλώσει τον πολύ ιδιαίτερο τρόπο που έχει να αφηγείται ιστορίες. Με τον ρεαλισμό να προκύπτει παραδόξως από μια υπερρεαλιστική ματιά, με τη σοβαρότητα να συνοδεύει τη σάτιρα και την ειρωνεία. Κι αν νομίσει κανείς ότι μάλλον πρόκειται για μια απλή ιστορία μιας περιπλάνησης, εν πολλοίς άσκοπης, διαψεύδεται διαβάζοντας, καθώς η μία αφήγηση μετά την άλλη εγκιβωτίζονται απρόσμενα στην αρχική, συνιστώντας ένα πολύπλοκο συνονθύλευμα από παραμύθια, θρύλους αλλά και (γιατί όχι;) αληθινά γεγονότα. Ποιος, άλλωστε, μπορεί να θέσει τα όρια ανάμεσα στο υπαρκτό και στο επινοημένο, ανάμεσα σε ό,τι προσλαμβάνουν οι αισθήσεις μας (απατηλές έτσι κι αλλιώς) και σε ό,τι διεκδικεί την αληθοφανή ή και αληθινή του παρουσία, κι ας μην είναι ορατό; Όλα μπορεί να συμβούν μέσα σ’ ένα παραμύθι, γνωστό αυτό.
Διαβάστε ολόκληρο το άρθρο εδώ
Διώνη Δημητριάδου, www.fractalart.gr, 27.7.2022
Φυγή προς τα πίσω
«Ο Κουίκουεγκ γεννήθηκε στο Κοκοβόκο, ένα νησί πολύ μακρινό στα νοτιοδυτικά. Δεν υπάρχει σε κανένα χάρτη∙ οι αληθινοί τόποι δεν υπάρχουν ποτέ» (σελ. 101).
— Herman Melville, Μόμπι-Ντικ ή Η Φάλαινα, μτφρ. Α. Κ. Χριστοδούλου, Gutenberg : 1992.
Διαβάστε ολόκληρο το άρθρο εδώ
Αλέξανδρος Ζωγραφάκης, www.istos.gr, 25.6.2022
Ο Δημήτρης Καρακίτσος στην «Κ»: Σαν μάγοι που διαβάζουν ένα ξόρκι…
Ο συγγραφέας Δημήτρης Καρακίτσος μιλάει στην «Κ» για το καινούργιο του βιβλίο και για τη σχέση του με τη γραφή
Ενθαρρυντικός, ναι, αλλά χωρίς να αγνοεί το ενδεχόµενο µιας ήττας, διαβεβαιωτικός, σίγουρα, αλλά και ελαφρώς συγκρατημένος, σαν προειδοποίηση για ένα ξόρκι που ενώ πρέπει να διαβαστεί, ίσως και να μην πιάσει: ο τίτλος και μόνο της καινούργιας νουβέλας του Δημήτρη Καρακίτσου, «Για να μην αποτύχουμε όπως οι Μπιόρλινγκ και Καλστένιους», μπορεί να διαβαστεί με τους παραπάνω και με αρκετούς ακόμα τρόπους.
Διαβάστε ολόκληρο το άρθρο εδώ
Νικόλας Ζώης, www.kathimerini.gr, 26.05.2022
Μυθοπλαστικό γαϊτανάκι αντικατοπτρισμών
Για τον Καρακίτσο η λογοτεχνία είναι ένα παιχνίδι, παιχνίδι με τον τρόπο των παιδιών, του Περέκ ή του Καλβίνο.
Ο Δημήτρης Καρακίτσος είναι ένα μυαλό που διαρκώς γεννά ιστορίες. Στο έβδομο πεζογραφικό του βήμα, αμέσως μετά τον πολυμήχανο Δον Υπαστυνόμο, μας μεταφέρει στη Σουηδία, στα τέλη του 19ου αιώνα, για να μας αφηγηθεί το ταξίδι δυο νεαρών σπουδαστών. Στα έργα του Καρακίτσου, ωστόσο, τίποτα δεν πρέπει να προλαμβάνεται ως δεδομένο, εκτός από την αναγνωστική απόλαυση.
Διαβάστε ολόκληρο το άρθρο εδώ
Γιάννης Καλογερόπουλος, επιμέλεια: Μισέλ Φάις, www.efsyn.gr, 8.5.2022
Να σας πω μια ιστορία κυρία Λογοτεχνία
Η κυρία Λογοτεχνία κάθισε στον βράχο και περίμενε. Ελαμπε μες στο χρυσό της φόρεμα και το μαύρο με πολύχρωμα πετράδια παλτό της. Σαν γοργόνα παραμυθιού και σαν αγέραστο μνημείο, αυτή ήταν η στάση της. Και όταν ο άγνωστος ταξιδιώτης την πλησίασε, τον ρώτησε: «Τι ιστορία θα μου πεις;». Αυτός ξαφνιάστηκε, δεν μίλησε και προσπάθησε να φύγει. «Αν φύγεις», του είπε, «θα ξεχαστείς, ο θάνατος ζητά τις σελίδες σου και τις λευκές με μαύρο τις γεμίζει». Τότε, αυτός έκανε μεταβολή και παραδέχτηκε πως έχει μια ιστορία να διηγηθεί. Δεν θυμάται πότε την έφτιαξε, δεν θυμάται πώς και δεν ξέρει πού θα καταλήξει. Μπορεί μόνο να την πει, μπορεί μόνο να δανειστεί ορισμένα από τα πετράδια της και μπορεί να κάνει την πρώτη κίνηση. «Τα υπόλοιπα ας τα αποφασίσει η μοίρα» κατέληξε. Κάπου εκεί φτεροκόπησε το σταθερό και ταξιδιάρικο βλέμμα του Στρίντμπεργκ. Και ένα λεπτό αργότερα η δαιμονική και στεντόρεια φωνή του Μπέργκμαν ακούστηκε. «Τη διανομή και τον χώρο να προσέξεις. Α, και τέρμα τα αστεία με την Εβδομη Σφραγίδα». Όλα έτοιμα, όλα αεικίνητα και όλα ακινητοποιημένα. Η νουβέλα «Για να μην αποτύχουμε όπως οι Μπιόρλινγκ και Καλστένιους» (Εκδόσεις Ποταμός) του Δημήτρη Καρακίτσου ξεκινά και η κυρία Λογοτεχνία ακούει με προσοχή.
Διαβάστε ολόκληρο το άρθρο εδώ
Αλέξανδρος Στεργιόπουλος, www.toperiodiko.gr, 04/05/2022
