Ψυχανάλυση και σχιζοφρένεια
Το παραλήρημα και οι ψευδαισθήσεις έχουν μόνο παρόν, δεν έχουν ούτε παρελθόν ούτε μέλλον. Οι άνθρωποι που είχαν την εμπειρία της ψύχωσης και κάποια στιγμή ελευθερώνεται ένα μέρος των βιωμάτων τους απ’ αυτήν, δεν είναι σε θέση, σε αντίθεση με τη νεύρωση, να αναγνωρίσουν την περίοδο εκείνη ως ένα οργανικό στοιχείο της προσωπικότητάς τους και της ζωής τους. Όταν βρίσκονται εντός αυτής, τους δεσμεύει πλήρως· όταν είναι εκτός αυτής, δεν την αναγνωρίζουν, ενώ συγχρόνως δεν μπορούν και να την ξεχάσουν. Ξέρουν πως είναι παρελθόν τους χωρίς όμως να τη βιώνουν έτσι, αλλά ούτε μπορούν να τη φανταστούν ως μέλλον τους.
Αυτό που είναι ασύμβατο μ’ εμάς, ίσως είναι ζωτικό γι’ αυτούς, το δικό τους σημείο αναφοράς και αφετηρίας. Και τελικά, η έσχατη υπόθεση, ότι αυτό είναι ασύμβατο μ’ εμάς διότι η φυσική και αυτονόητη αυτογνωσία μας προκύπτει από την πλήρη αναστροφή αυτού που δεν φανταζόμαστε ότι υπήρχε στη βάση της ψυχονοητικής μας συγκρότησης: το βίωμα χωρίς παρελθόν και μέλλον, ο χρόνος που δεν συγκροτείται και ο συμβατικός χαρακτήρας της λογικής. Είναι μια εσχατολογική προσέγγιση της σχιζοφρένειας, γνωρίζοντας ότι το έσχατο δεν προσδιορίζεται, και η παραδοξότητα αυτή μας δίνει την αίσθηση ότι προσεγγίζουμε τη σχιζοφρένεια στο μέγιστο βαθμό που μπορεί ο άνθρωπος.