Φάροι & φαρίσκοι / 1
μτφρ. Βίκη Ποταμιάνου
Εισαγωγή: Ευάνθης Χατζηβασιλείου
Αύγουστος του 1968. Ο Γεώργιος Μυλωνάς, ηγετικό στέλεχος της Ένωσης Κέντρου, πρώην υπουργός και μέλος της παράνομης αντιστασιακής οργάνωσης Δημοκρατική Άμυνα, συλλαμβάνεται και εκτοπίζεται στην Αμοργό. Λίγα χρόνια μετά, από τη Γενεύη όπου έχει καταφύγει συνεχίζοντας την αντιδικτατορική του δράση, ο Μυλωνάς γράφει στα αγγλικά ένα κείμενο συναρπαστικό και πολυεπίπεδο που διαβάζεται απνευστί. Η Απόδραση από την Αμοργό αφηγείται την περιπέτεια της εξορίας και το χρονικό της απόδρασής του από το νησί. Είναι ένα πολιτικό θρίλερ, συναρπαστική περιπέτεια αλλά και πορτρέτο της ταραγμένης εποχής του. Είναι όμως κι ένα πορτρέτο του ίδιου του γράφοντος, του Γεωργίου Μυλωνά, ενός ιστορικού στελέχους της κεντροαριστεράς, φωτισμένου μυαλού και ρομαντικού, ευρωπαϊστή ιδεολόγου, τις ικανότητες του οποίου απέτυχε να αξιοποιήσει επαρκώς η Μεταπολίτευση, καθώς οι πολιτικές δυνάμεις που διαμορφώθηκαν στο πολωμένο ακόμα από τον Εμφύλιο πολιτικό τοπίο δεν άφησαν χώρο για μετριοπαθείς και πραγματικά φιλελεύθερες απόψεις και πολιτικές.
Η μαρτυρία αυτή, που μεταφράζεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα, αναφέρεται σε γεγονότα που σημάδεψαν τη χώρα πάνω από σαράντα χρόνια πριν. Το ενδιαφέρον της, όμως, δεν είναι αποκλειστικά ιστορικό. Η ομοιότητα με σημερινά γεγονότα και καταστάσεις την καταστούν δυστυχώς ανατριχιαστικά επίκαιρη.
ΓΙΑ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΕΓΡΑΨΑΝ:
Όχι μόνο παρακολούθησε όρθιος και στριμωγμένος όλη την εκδήλωση αλλά επιπλέον ο Kostas Tsaousis διάβασε απνευστί ολόκληρο το βιβλίο. Και σχολιάζει στη σελίδα του:
Να την πω την "αμαρτία" μου αλλά την αφήγηση του Γιώργου Μυλωνά - "Απόδραση από την Αμοργό" - την ρούφηξα. Ας είναι καλά οι εκδότες του "Ποταμού" , η Αναστασία Λαμπρία και ο Κώστας Παπαδόπουλος. Σήμερα, το πρωί όταν χάζευα με την άνεση του χορτασμένου τις φωτογραφίες από την δράση του παλιού πολιτικού σκέφθηκα πως αξίζει τον κόπο οι νέοι ιστορικοί να μετατοπίσουν τα ενδιαφέροντα τους από την δεκαετία του ΄40 και στη δεκαετία του΄60 - τη πιο σύντομη δεκαετία της μεταπολεμικής Ελλάδας, την δεκαετία της "χαμένης άνοιξης". Ιστορίες όπως αυτή του Γιώργου Μυλωνά ενός σταθερού στις αρχές και τις θέσεις του και πάνω απ΄ολα αγωνιστή δημοκράτη έχουν μια αφάνταστη χρησιμότητα στις μέρες μας καθώς μπορούν να φωτίσουν πτυχές και να ανατρέψουν δεδομένα ... Ο αστός Μυλωνάς που στάθηκε όρθιος στη Χούντα και επέλεξε να μην συρθεί από το mainstream της Μεταπολίτευσης είναι ο υπουργός στην κυβέρνηση Εθνικής Ενότητα του Καραμανλή το 1974 και ο υπουργός της κυβέρνησης συνεργασίας Νέας Δημοκρατίας - Συνασπισμού το 1989 υπό τον Τζανή Τζαννετάκη - ναι, ο αστός δημοκράτης, ο παλαιός συνεργάτης του Γεωργίου Παπανδρέου, ο αγωνιστής της Δημοκρατικής Αμυνας, ο άστεγος σοσιαλδημοκράτης βρήκε στέγη στο Συνασπισμό της Αριστεράς και της Προόδου (αφου προηγουμένως είχε πλησιάσει και λειτουργήσει ως συνομιλητής του Λεωνίδα Κύρκου και των σχημάτων της Ανανεωτικής και Δημοκρατικής Αριστεράς).
Ιστορίες της δικτατορίας
H δικτατορία της 21ης Απριλίου 1967 είναι μια τομή στην ελληνική ιστορική διαχρονία. Με τα δεινά που επέφερε στον τόπο και τις πολιτικές και κοινωνικές ανακατατάξεις που προκάλεσε, καθόρισε σημαντικά τη διαδρομή της χώρας και τη διαχώρισε στην πριν και στη μετά από αυτήν περίοδο. Παρόλο όμως που πέρασαν σαράντα και πλέον χρόνια από την κατάρρευσή της, παραμένει σχεδόν ανεξερεύνητη. Γι’ αυτό είναι ευπρόσδεκτη κάθε μαρτυρία των ατομικών και συλλογικών εμπειριών της δικτατορίας .
Μια τέτοια καταγραφή είναι το βιβλίο του Γιώργου Μυλωνά «Απόδραση από την Αμοργό», το οποίο εξεδόθη το 1973 στο εξωτερικό με πρόθεση κυρίως τη διεθνή ενημέρωση. Με άξονα την εξορία του στην Αμοργό και την απόδρασή του, αλλά και την πολιτική του αυτοβιογραφία, αναλύει και περιγράφει την πορεία προς τη δικτατορία και τον πολλαπλό της ζόφο.
Διαβάστε ολόκληρο το άρθρο εδώ
του Κώστα Καρακώτια, www.efsyn.gr, 10.5.2015