Το καλάθι σας είναι άδειο!
Ποταμόπλοια / 21
Σύγχρονα Κλασικά
μτφρ: Κωνσταντίνος Παλαιολόγος
Τη δεκαετία του ’60 του 20ού αιώνα η Ισπανία, παρά τη σταδιακή άνοδο του βιοτικού της επιπέδου, εξακολουθεί να είναι μια χώρα που ζει υπό το ζυγό του φασιστικού φρανκικού καθεστώτος.
Σε αυτό το περιβάλλον εκδίδεται το 1966 το Cinco horas con Mario, το σημαντικότερο μυθιστόρημα του Μιγκέλ Ντελίμπες (Βαγιαδολίδ, 1920-2010), ενός εκ των επιφανέστερων ισπανών μυθιστοριογράφων του 20ού αιώνα. «Ηρωίδα» του η 44χρονη φιλοφρανκική, αυθάδης, παρορμητική και ελκυστική Κάρμεν που μόλις έχει χάσει, από καρδιακή προσβολή, τον άντρα της, τον 49χρονο προοδευτικό, ονειροπαρμένο, ξεροκέφαλο και χαμηλών τόνων Μάριο. Επί πέντε ώρες του «ψέλνει» τον εξάψαλμο, βγάζει στη φόρα όλα τα απωθημένα της 25ετούς σχέσης τους.
Ο Ντελίμπες, καταφεύγοντας ιδιοφυώς στην τέχνη του πολυφωνικά μονολογικού μυθιστορήματος, αποδίδει μέσω της ακραία συντηρητικής και, συνεπώς, αποδεκτής από το καθεστώς φωνής της Κάρμεν, τον παλμό μιας ολόκληρης κοινωνίας που οραματίζεται μια άλλη Ισπανία.
Αν όμως το μυθιστόρημα ήταν απλώς ο μονόλογος μιας πικραμένης συντηρητικών πεποιθήσεων χήρας με φόντο ένα δικτατορικό καθεστώς, τότε το έργο θα είχε πάψει να ενδιαφέρει το κοινό εδώ και δεκαετίες. Και όμως, το Πέντε ώρες με τον Μάριο εξακολουθεί να διαβάζεται με πάθος (σε δεκάδες γλώσσες) γιατί, πάνω από όλα, αναπαράγει με λόγο μοναδικό τη βουβή αντιπαλότητα ενός ζεύγους, η οποία υποβόσκει επί δεκαετίες και ξεσπά με μανία (και με αλήθειες που δεν έχουν ειπωθεί ποτέ) λίγες ώρες πριν την ταφή του συζύγου, και αυτή η συνθήκη καθιστά το εν λόγω αφήγημα, που συμπλήρωσε ήδη πενήντα χρόνια ζωής, σημερινό, αιώνιο, κλασικό.
Για τον Μιγκέλ Ντελίμπες στην ΔΕΒΘ, Παρασκευή 10/5, 3-4 μμ
ΓΙΑ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΕΓΡΑΨΑΝ:
Μια παρουσίαση του βιβλίου Πέντε ώρες με τον Μάριο στο Passe Partout Reading
Το βιβλίο «Πέντε ώρες με τον Μάριο» είναι ένα από τα πιο γνωστά έργα του Μιγκέλ Ντελίμπες (Βαγιαδολίδ 1920-2010) και ίσως το πιο σημαντικό του. Η ιστορία του βιβλίου διαδραματίζεται στα μέσα της δεκαετίας του 1960, την εποχή δηλ. της δικτατορίας του Φράνκο, που διήρκεσε από το 1939 έως το 1975. Τα πρώτα χρόνια που το καθεστώς βρισκόταν στην εξουσία η Ισπανία ήταν σχετικά απομονωμένη και φτωχή, αλλά από τις αρχές της δεκαετίας του ’60, άρχισε να αναπτύσσει τον τουρισμό της με αποτέλεσμα να βελτιωθεί η οικονομική κατάσταση της μεσαίας τάξης της χώρας. Τα καταναλωτικά αγαθά όπως τα αυτοκίνητα – ειδικά το SEAT 600 – έγιναν σιγά σιγά σύμβολα οικονομικής ευμάρειας και κοινωνικού γοήτρου. Αυτή την εποχή χρησιμοποιεί ως χρονικό πλαίσιο της ιστορίας αυτού του βιβλίου ο Μ. Ντελίμπες για να μιλήσει όχι μόνο για τη σύγκρουση της ηθικής ακεραιότητας με την καταπιεστική δύναμη των παραδόσεων της κοινωνίας αλλά και για τον θάνατο ως το απόλυτο ορόσημο στην ανθρώπινη ζωή.
Διαβάστε ολόκληρο το άρθρο εδώ
Βάσω Μπερή, passepartoutreading.gr, 17.1.2020
Οι μεταφραστικές δυσκολίες ενός παλαιού και μακρινού γραπτού προφορικού λόγου
Στην πρώτη συζήτηση της σειράς Μεταξύ μας. Για τους άλλους, η οποία, επισημαίνουμε, στόχο έχει να αναδείξει τις στρατηγικές και τις τεχνικές κάποιων καλών μεταφράσεων σε δύσκολα έργα, πεζά ή ποιητικά, μέσα από ερωτήσεις προς το μεταφραστή τους, αντικείμενό μας είναι το έργο Πέντε ώρες με τον Μάριο, του Ισπανού συγγραφέα Miguel Delibes. Μεταφραστής είναι ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος.
Διαβάστε ολόκληρο το άρθρο εδώ
του Νίκου Πρατσίνη, www.hartismag.gr, 2.2020
Πέντε ώρες με τον Μάριο
Εάν θέλει κανείς να περιγράψει, σε τι αναφέρεται το εμβληματικό μυθιστόρημα της Ισπανικής λογοτεχνίας "ΠΕΝΤΕ ΩΡΕΣ ΜΕ ΤΟΝ ΜΑΡΙΟ" ("Cinco horas con Mario"), του Miguel Delibes (Βαγιαδολίδ 1920 - 2010), θα μπορούσε να συνοψίσει την ιστορία του, σε 3 αράδες, σε δύο προτάσεις το πολύ! Δεν είναι όμως η ιστορία που μετράει στο βιβλίο, είναι το μοναδικό ύφος της αφήγησης που συγκλονίζει τον αναγνώστη, και καθιέρωσε αυτό το πολυεπίπεδο μυθιστόρημα, που επιτέλους μεταφράστηκε και κυκλοφόρησε στα ελληνικά, από τις εκδόσεις Ποταμός (σε μετάφραση και πρόλογο του Κωνστ. Παλαιολόγου, σελ. 375), 53 χρόνια μετά την πρώτη του έκδοση στην Ισπανία.
Γραμμένο μέσα στην περίοδο της Φρανκικής δικτατορίας, που κράτησε σχεδόν τέσσερις δεκαετίες, βυθίζοντας την χώρα στο σκοτάδι, το μυθιστόρημα του Ντελίμπες, είναι ουσιαστικά, ο μονόλογος μιας γυναίκας στο δωμάτιο που κείτεται η σωρός του συζύγου της. Ο Μάριο πεθαίνει ξαφνικά από καρδιακή προσβολή, στα 49 του χρόνια, αφήνοντας χήρα την σύζυγό του Κάρμεν που είναι 44 χρονών και ορφανά τα πέντε τους παιδιά. Αφού φύγουν οι επισκέπτες που ήρθαν να συμπαρασταθούν στην χήρα, σοκαρισμένοι κι αυτοί από το γεγονός, και φεύγει κι η Βάλεν, καλύτερη φίλη της Κάρμεν, εκείνη κλειδώνεται μόνη στο δωμάτιο με τον νεκρό και σε έναν μονόλογο που θα κρατήσει πέντε ώρες θα βγάλει από μέσα της, όσα κράταγε επί 23 χρόνια που διήρκεσε η ένωσή τους.
Διαβάστε ολόκληρο το άρθρο εδώ
https://librofilo.blogspot.com, 3.12.2019
Η καρδιά είναι ύπουλο πράγμα
Οι δύο Ισπανίες στις σελίδες ενός κλασικού μυθιστορήματος που υπερβαίνει το θέμα του.
Βρισκόμαστε στη δεκαετία του ’60, σ’ ένα αστικό σπίτι που πενθεί. Ο Μάριο, καθηγητής, συγγραφέας και δημοσιογράφος, έχει μόλις πεθάνει ξαφνικά στα 49 του χρόνια από καρδιακή προσβολή, και τώρα βρίσκεται στο κρεβάτι του, δεχόμενος τις ύστατες φροντίδες των οικείων του ενόψει της κηδείας του.
Διαβάστε ολόκληρο το άρθρο εδώ
Κατερίνα Σχινά, www.athensvoice.gr, 5.6.2019
