Ομιλίες και άρθρα για το ελληνικό χρηματοπιστωτικό σύστημα
Επιμέλεια, εισαγωγή: Αντώνης Καμάρας
Ο διοικητής της Εθνικής Τράπεζας, Θεόδωρος Καρατζάς, σε ομιλία του στο προσωπικό της το 1997 –ενάμιση χρόνο μετά την έναρξη της θητείας του– υπόσχεται στο κοινό του υπερηφάνεια και κύρος βάζοντας ξανά στον χάρτη την τράπεζα· αυτήν τη φορά ως ισχυρό περιφερειακό παίκτη. Στην πραγματικότητα, η δική του προσπάθεια για ένα διεθνοποιημένο και ισχυρό ελληνικό χρηματοπιστωτικό σύστημα είχε αρχίσει δέκα χρόνια πριν, το 1986-1987. Τότε επικεφαλής της Επιτροπής για την Αναμόρφωση και τον Εκσυγχρονισμό του Τραπεζικού Συστήματος, που έμεινε γνωστή ως Επιτροπή Καρατζά, έθεσε τις απαραίτητες θεσμικές βάσεις για την ανάδειξη μιας ισχυρής και διεθνοποιημένης Εθνικής Τράπεζας. Από το 1996 μέχρι το 2004, ως διοικητής της Εθνικής Τράπεζας, έκανε πράξη τις δυνατότητες που σε σημαντικό βαθμό ο ίδιος είχε διαμορφώσει. Η ανά χείρας συλλογή ομιλιών και άλλων παρεμβάσεών του, αναλύσεων του έργου και μνημόνευση της προσωπικότητάς του μας δίνουν την ευκαιρία να αναλογιστούμε τη συμβολή μιας από τις σημαντικότερες φυσιογνωμίες της ελληνικής πολιτικής οικονομίας της τελευταίας τριακονταετίας – της τριακονταετίας δηλαδή που ως Έλληνες αλλά και ως πολίτες του κόσμου αναγνωρίζουμε ως εποχή της παγκοσμιοποίησης.
Για τον Θ. Β. Καρατζά γράφουν οι:
Μπάμπης Παπαδημητρίου, Γιώργος Παγουλάτος, Λουκάς Παπαδήμος,
Γιάννης Σ. Κωστόπουλος, Josef Ackermann, Mario Botta,
Νικηφόρος Διαμαντούρος, Νίκος Καραμούζης
ΓΙΑ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΕΓΡΑΨΑΝ:
[…]Ο Θόδωρος Καρατζάς ανήκει στην ολιγομελή οικογένεια Ελλήνων λειτουργών που υπηρέτησαν τον αυτοσεβασμό του κράτους, την κοινωνική και οικονομική οργάνωση, αλλά και την παρέμβαση των διανοουμένων στην πορεία της κοινωνίας μας. Νομικός, τραπεζίτης και πολιτικός, με αυτή τη σειρά, υπήρξε σταθερός στο μέτρο των αρχών του, χρήσιμος επομένως για να κρίνουμε εμείς με το δικό του μάτι, όσα συνέβησαν σε μια περίοδο κατά την οποία ο Καρατζάς εκφράστηκε δημοσίως.
Η συγκρότηση ενός τόμου από τις εκδόσεις «Ποταμός», με τις βασικές παρεμβάσεις του στα κοινά, μαζί με τις εξειδικευμένες ομιλίες του σε ζητήματα της Εθνικής Τράπεζας, διοικητής της οποίας υπήρξε από το 1996 μέχρι τον θάνατό του, η εξαιρετική ομιλία του με θέμα «Η χρηματοδότηση του θαλάσσιου εμπορίου στον Δημοσθένη» και γενικότερα η συγκατοίκηση σκέψεων για την τραπεζική και την εκπαίδευση, δίνουν την ευκαιρία για σκέψεις, επικαιρικές και ιστορικές.[…]
[…]Τα περισσότερα κείμενα στον τόμο που φρόντισε ο Αντώνης Καμάρας ασχολούνται με την οικονομία. Ειδικότερα, καθώς η εικοσαετής περίοδος που καλύπτουν υπήρξε γεμάτη ανατροπές, δυσκολίες αλλά και κατακτήσεις. Ο Καρατζάς γνωρίζει και σημειώνει με αμεσότητα το σημείο εκκίνησης της κοινωνίας: «Συνηθισμένη στη μιζέρια της μικρής κλειστής οικονομίας και στην προστασία που το κλειστό σύστημα παρείχε, δεν φαίνεται να έχει αποδεχθεί το άνοιγμα της οικονομίας ως αγαθό αλλά ως κίνδυνο». Πολεμιστής της διάνοιξης δρόμων προς τον ευρύτερο ορίζοντα, παραδέχεται-όχι χωρίς λύπη-πως το άνοιγμα που συνόδευε την ενσωμάτωση στην οικονομική και κοινωνική ένωση και το ευρώ, «αντί να αποτελέσει έναυσμα δημιουργικής δραστηριότητας, υπήρξε αφορμή συσπείρωσης των συντεχνιακών συμφερόντων σε αμυντική συμμαχία».
Ο τόμος συμπληρώνεται με κείμενα για τον Θοδ.Καρατζά των Λουκά Παπαδήμου, Γιάννη Κωστόπουλου, Joseph Ackermann, Mario Botta, Νικηφόρου Διαμαντούρου, Νίκου Καραμούζη, αλλά και την τοποθέτηση του στο ιστορικό μέτρο από τον καθηγητή και ιστορικό της Εθνικής Τράπεζας, Γιώργο Παγουλάτο, ο οποίος σημειώνει: «Πέτυχε να θωρακίσει και να εμπεδώσει τα αποτελέσματα της πολιτικής του, τόσο απέναντι στις ενεργές κατά τον χρόνο εκείνο αντιστάσεις (κύκλοι του κυβερνώντος κόμματος, αντίπαλα συμφέροντα) όσο και απέναντι στον κύκλο της πολιτικής εντροπίας».[…]
Μπάμπης Παπαδημητρίου, Η Καθημερινή, 11 Δεκεμβρίου 2009.