Το καλάθι σας είναι άδειο!
Εξαμηνιαίο περιοδικό ψυχανάλυσης
ΕΦΗΒΕΙΑ
Π Ε Ρ Ι Ε Χ Ο Μ Ε Ν Α
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ με τον Βασίλη Καψαμπέλη 5
Η ΑΝΑΛΥΤΡΙΑ ΣΤΗ ΣΥΝΕΔΡΙΑ
Ευανθία Κωνσταντάκη: Η Περίπτωση της Ιωάννας 27
Σχολιάζουν οι Δημήτρης Αναστασόπουλος και Ιωάννα Παναγιωτοπούλου 40
ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ
Χρήστος Ζερβής: Η Εφηβεία ως Έμφυλη Επαναθεμελίωση του Υποκειμένου και οι Κίνδυνοι του Ψυχικού Κενού 53
Δημήτρης Αναστασόπουλος, Ευγενία Σουμάκη, Δημήτρης Αναγνωστόπουλος: Η Μυθολογία Της Εφηβείας 75
ΘΕΩΡΗΤΙΚΑ ΚΑΙ ΚΛΙΝΙΚΑ
Βασιλική Βασιλοπούλου: Ξορκίζοντας τον Θάνατο…:
Ψυχοδυναμική Κατανόηση της Δερματοστιξίας 95
Βασίλης Δημόπουλος: Η Αμφισεξουαλικότητα στην Εφηβεία 106
Κώστας Νασίκας: Αυτοτραυματισμοί: Εν-γραφές χωρίς Αναγνώστη 113
Μιχάλης Πέτρου: Το ενδιάμεσο και η δοκιμασία 125
Σάββας Σαββόπουλος: Εφηβεία και Ανεπάρκεια στην Διαδικασία Ψυχικοποίησης 153
ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΕΣ
Κατερίνα Μαγγανά: Προσφυγική κρίση: Πολλαπλές Απώλειες & Δύσκολες Διεργασίες Πένθους 164
Παναγιώτης Παπαδόπουλος: Βία και Δίκαιο. Σκέψεις για μια Κριτική του Λαϊκισμού στον Φρόιντ 172
Λευτέρης Πετρόπουλος: Πεπρωμένα της μητρικής μορφής στον δυτικό πολιτισμό 188
Μαρίνος Πουργούρης: Το Οιδιπόδειο Σύμπλεγμα στο «Λουτρό» 203
Χριστίνα Μιχαλοπούλου: Ο Έφηβος του Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι 218
ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ (Επιμέλεια Γρηγόρης Μανιαδάκης)
Γρηγόρης Βασλαματζής: Προς Αναζήτηση Προσώπου. Σκέψεις για τον Birdman του Iñárritu 228
Ιωάννης Βαρτζόπουλος: Ο Εχθρός μου. Ένας εξουθενωτικός ρεαλισμός, του Γιώργου Τσεμπερόπουλου 231
ΒΙΒΛΙΑ (Επιμέλεια Κώστας Ζερβός)
Γρηγόρης Μανιαδάκης: The Cut and the Building of Psychoanalysis, Volume 1: Sigmund Freud and Emma Eckstein του Carlo Bonomi 235
Ιωάννης Βαρτζόπουλος: Ναρκισσισμός και Ψυχικά Φαινόμενα στην Εφηβεία. Συλλογικό Έργο. Δημήτρης Αναστασόπουλος, Αλεξάνδρα Ζαχαριά, Μάτα Ματσουκά (Επιμ.) 241
Βάσω Βασιλοπούλου: Οι ψυχοσεξουαλικές αλλαγές στην εφηβεία, των Χριστίνα Μιχαλοπούλου και Γιώργου Κίσσας 246
Χριστίνα Μιχαλοπούλου: Under the Skin της Alessandra Lemma 252
Σ Η Μ Ε Ι Ω Μ Α Τ Ω Ν Ε Κ Δ Ο Τ Ω Ν
Η επιλογή του θέματος της «Εφηβείας» οφειλόταν στο θεμελιώδη ρόλο της αναπτυξιακής αυτής περιόδου στην ανθρώπινη εξέλιξη, στην εκρηκτική αναδιαπραγμάτευση της πρώιμης παιδικής σεξουαλικότητας που θα οδηγήσει στη σταθεροποίηση της ταυτότητας φύλου και στην ανάληψη ενήλικου ρόλου στο κοινωνικό πεδίο. Το σώμα έχει έναν καθοριστικό ρόλο εφόσον οι αλλαγές που παρατηρούνται σε αυτό ωθούν και διαμορφώνουν τις εξελίξεις. Η μετάβαση από τη σχετική σωματική αδράνεια της λανθάνουσας περιόδου στις ραγδαίες σωματικές αλλαγές της εφηβείας δημιουργούν ένα εκρηκτικά ρευστό τοπίο.
Οι φυσιολογικές εκδηλώσεις της περιόδου αυτής αλληλοεπικαλύπτονται συχνά με τις ψυχοπαθολογικές θέτοντας δυσεπίλυτα διαγνωστικά και θεραπευτικά ερωτήματα. Η ψυχαναλυτική προσέγγιση της εφηβικής περιόδου αντιμετωπίζει ιδιαίτερα θέματα θεωρίας και τεχνικής εφόσον μια εκδήλωση με σαφές ψυχοπαθολογικό βάρος στην ενήλικη περίοδο ενδεχομένως θα είχε ένα μεταβατικό χαρακτήρα στην εφηβεία. Οι αλλαγές στις σχέσεις αντικειμένου με την εγκατάλειψη των γονικών μορφοειδώλων, η μαζική επανεπένδυση του σώματος μετά την λανθάνουσα περίοδο και οι αλλαγές που αυτό συνεπιφέρει στην ναρκισσιστική ομοιόσταση είναι συμβάντα πρωτοφανούς έντασης που θέτουν ιδιαίτερες προκλήσεις τόσο στην προσωπική εξέλιξη όσο και στην ενδεχόμενη θεραπευτική προσέγγιση.
Το περιεχόμενο αυτού του τεύχους έγινε όμως δραματικά επίκαιρο με τις πρόσφατες τρομοκρατικές επιθέσεις. Στην περίοδο της εφηβείας, άτομα που θα είχαν θεωρητικά όλες τις δυνατότητες να ενσωματωθούν στην κοινωνική εξέλιξη της χώρας τους, υιοθετούν μια ριζικά διαφορετική ταυτότητα που αναφέρεται στην μακρινή χώρα καταγωγής τους, στη χώρα των προγόνων τους αναζητώντας εκεί μια αλήθεια και μια δικαίωση, την οποία εμείς δεν ήμασταν σε θέση ή δεν ήμασταν πρόθυμοι να τους δώσουμε με όρους προσιτούς και ελκυστικούς.
Οι νέοι αυτοί προτιμούν να τινάξουν στον αέρα το κορμί τους τινάζοντας συγχρόνως στον αέρα και την αυτάρεσκη πεποίθησή μας για την υπεροχή του πολιτισμού, των αξιών και του τρόπου ζωής μας. H δραματική αυτή στροφή στους περισσότερους έγινε στην εφηβεία, ορισμένοι μάλιστα απομακρύνθηκαν από τους γονείς και τους συγγενείς τους υιοθετώντας μια ριζοσπαστική ταυτότητα ξένη προς τα ήθη και την κουλτούρα της οικογένειας τους, η οποία με έκπληξη και απόγνωση παρακολουθούσε ανήμπορη την μεταστροφή τους. Η διαφυγή στο παρελθόν της καταγωγής τους, η ανάληψη μιας ριζικά διαφορετικής ταυτότητας, η πλήρης ανατροπή των αξιών δείχνουν το ιδιαίτερο βάρος του διακυβεύματος της εφηβείας και των ανυπέρβλητων προκλήσεων που αυτή συχνά θέτει στο άτομο, στην οικογένεια και στην κοινωνία. Με τον κυριολεκτικό αφανισμό του σώματος τους, συχνά δεν μένει σχεδόν κανένα ίχνος τους, δείχνουν ότι αυτό που αποτελεί την ουσιαστική προϋπόθεση και τον τελικό στόχο των σκέψεών μας, το σώμα και οι εκδηλώσεις του, αίρεται κυριολεκτικά ακυρώνοντας αυτό που αποτελεί την ουσία της ανθρώπινης υπόστασης, τη γένεση του συμβόλου και την ανοχή του πένθους που συνοδεύει την απώλεια της πρωταρχικής, σωματικής σχέσης με το μητρικό αντικείμενο.
Ιωάννης Βαρτζόπουλος, Νίκος Λαμνίδης
