772 ημέρες
Πρόλογος: Φώτης Γεωργελές
«Ξεκινούν αισιόδοξα, παίζουν με τις «νέες ιδέες», τα ποδήλατα, το Opengov· το χιούμορ είναι αθώο, μια τρυφερή ειρωνεία. Σιγά σιγά όμως βαραίνουν· από τις πρωτοποριακές ιδέες έχουμε φτάσει στη βαθιά ύφεση, στο αδιέξοδο. Οι εικόνες γίνονται πιο πικρές. Πάντα όμως προκαλούν το αυθόρμητο γέλιο. Αυτό είναι το δεύτερο χαρακτηριστικό που ξεχωρίζει τη δουλειά του Αντρέα Π. Δεν ξεχνάει ποτέ ποιος είναι ο ρόλος του, δεν παρασύρεται σε διδακτισμούς και καταγγελίες, δεν προσπαθεί να πάρει θέση σαν να είναι κόμμα. Αντίθετα, αναζητεί πάντα το αστείο στην κάθε κατάσταση, προσπαθεί να αναδείξει την κωμική πλευρά της και, εικόνα με την εικόνα, φτιάχνει τον κόσμο των ηρώων του, που είναι ο δημόσιος χώρος, η επικαιρότητα, η ζωή μας.»
ΓΙΑ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΕΓΡΑΨΑΝ:
Ο Ανδρέας Πετρουλάκης στέλνει μήνυμα με το βιβλίο του «openGAP.gr» πως το γέλιο κάνει καλό στην υγεία...
Οταν τα πάντα ακριβαίνουν και γίνονται απρόσιτα, όταν κατρακυλά η αξία των ιδεών και των υποσχέσεων, όταν οι εταίροι μας, εκεί στη «μεγάλη οικογένεια της Ευρώπης», ψάχνουν να βρουν τρόπο να μας ξαποστείλουν από εκεί που ευρωήρθαμε, ένα είναι σίγουρο για μας τους Ελληνες – το γέλιο! Οσο σκουραίνουν τα πράγματα, τόσο ανθεί ο πολιτικός σχολιασμός. Οσο το κριτικό μάτι του Ελληνα βλέπει καθαρά πλέον και το σύνολο και τη λεπτομέρεια και όλα όσα μας οδήγησαν στο μέγα Χάσμα –το περίφημο «Gap» της Βρετανής πρωθυπουργού Μάργκαρετ Θάτσερ– ή, όπως το θέτει εύστοχα ο πολιτικός γελοιογράφος της «Καθημερινής» Ανδρέας Πετρουλάκης στο βιβλίο του, «openGAP.gr 772 ημέρες». Στο εξώφυλλο του βιβλίου του που θα παρουσιαστεί τη Δευτέρα 19 Δεκεμβρίου, στις 7.30 μ.μ. στον κινηματογράφο του Ιδρύματος Μιχάλης Κακογιάννης, Περαιώς 206, στον Ταύρο, ο αντιπρόεδρος Ευάγγελος Βενιζέλος κάνει εντατικό φροντιστήριο στον ΓΑΠ που, ακουμπισμένος στο πρωθυπουργικό γραφείο λέει τον καημό του «δεν μπορώ να το μάθω». Αυτές οι 772 ημέρες της πρωθυπουργικής διαδρομής του ΓΑΠ έδωσαν γελοιογραφίες «Καθημερινής» ροής στον ποταμό «όπως και ο εκδοτικός οίκος – των λαθών και παρεκκλίσεων που μας έφθασαν εδώ που είμαστε». «Mind the gap» έλεγε η ηχογραφημένη φωνή στο μετρό του Λονδίνου, επί Θάτσερ, όταν άνοιγαν στον σταθμό οι πόρτες για να βγει και να μπει ο κόσμος. «Προσέξτε το χάσμα, το κενό» δηλαδή που πράγματι υπήρχε μεταξύ συρμού και αποβάθρας. Ετσι τώρα κι εμείς.
Ας προσέξουμε το δικό μας openGAP.gr που μας στέλνει με το βιβλίο του ο Ανδρέας Πετρουλάκης. Για το βιβλίο θα μιλήσουν: Γιάννης Βούλγαρης, καθηγητής Πολιτικής Κοινωνιολογίας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, Νίκος Γ. Ξυδάκης, αρχισυντάκτης της εφημερίδας «Η Καθημερινή», Πέτρος Τατσόπουλος πεζογράφος. Σοβαροί άνθρωποι, γιατί για τέτοιο Open Gap, και πώς θα βγούμε από εκεί, πρώτη αντίδραση το γέλιο και μετά η επίγνωση. Θα επανέλθουμε με το βιβλίο ανά χείρας, Ανδρέα Πετρουλάκη, που στο διπλανό γραφείο σκιτσάρεις κάθε βράδυ, με χιούμορ, την πολιτική πραγματικότητα, την επικαιρότητα, με το γέλιο αλάθητη πυξίδα...
της Eλένης Mπίστικα, www.kathimerini.gr, 19/12/2011
OpenGAP.gr...
"OpenGAP.gr, 772 ημέρες" επιγράφεται το νέο βιβλίο με γελοιογραφίες του Ανδρέα Πετρουλάκη από τις εκδόσεις "Ποταμός". Οι 772 ημέρες του Γ. Παπανδρέου στην εξουσία παρείχαν ένα απίστευτο σε όγκο υλικό για σχολιασμό και ο Α.Π. κυριολεκτικά έκανε πάρτι σατιρίζοντας την πραγματικότητα, στην εποχή του Μνημονίου, σε μια φάση δηλαδή που η ίδια η πραγματικότητα συχνά υπερβαίνει τη φαντασία του καλλιτέχνη.
www.avgi.gr, 21/12/2011
ΑΝΔΡΕΑΣ ΠΕΤΡΟΥΛΑΚΗΣ, openGAP.gr
Eτσι ονομάζεται το νέο βιβλίο ενός απ’ τους πιο σπουδαίους Έλληνες γελοιογράφους της εποχής μας, του Ανδρέα Πετρουλάκη. Έπρεπε να είχαμε καταλάβει εδώ και κάποια χρόνια όταν ακούγαμε το ηχογραφημένο μήνυμα στη στάση του τρένου «Mind the gap» - «Προσέχτε το κενό»… ότι λίγο αργότερα αυτό το κενό -μεταξύ συρμού και αποβάθρας- θα το πληρώναμε και με το παραπάνω. Καταγρά...φοντας με το δικό του μοναδικό τρόπο τα πολιτικά γεγονότα ο Α. Πετρουλάκης έφτιαξε ένα βιβλίο για τους πρωταγωνιστές της παράστασης «Η Ελλάδα βουλιάζει»! Γιατί, όταν η καθημερινότητα φαίνεται τόσο απογοητευτική, έχει σημασία να υπάρχουν πράγματα που σε κάνουν να γελάσεις.
Την περασμένη Δευτέρα, λοιπόν, στον πολύ προσεγμένο κινηματογράφο του ιδρύματος Κακογιάννη στην οδό Πειραιώς, έγινε η παρουσίαση του βιβλίου του σπουδαίου αυτού σκιτσογράφου, από τέσσερις πολύ καλούς φίλους και συνεργάτες του, την Αναστασία Λαμπρία από τις εκδόσεις «Ποταμός», τον καθηγητή Πολιτικής Επιστήμης στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, Γ. Βούλγαρη, τον Π. Τατσόπουλο, πεζογράφο, και τον Νίκο Γ. Ξυδάκη, αρχισυντάκτη της εφημερίδας «Η Καθημερινή». Και οι τρεις γνωρίζοντας τον από διαφορετικές πλευρές μίλησαν για ‘κείνον με τα καλύτερα λόγια. «Πολύτιμες διαφυγές τα παράθυρα του Α. Πετρουλάκη». Ως «καθαρά σατυρική φλέβα» τον χαρακτήρισε ο κ. Βούλγαρης ενώ συνέχισε, «δεν θέλει να κάνει μάθημα, δεν είναι λαϊκιστής». Το χαρακτηριστικό που του προσέδωσε ο Π. Τατσόπουλος ήταν αυτό της διαχρονικότητας. «Ξέρει πώς να χρησιμοποιεί την πέννα του καθώς έχει τη χάρη να οπτικοποιεί τις λέξεις», είπε. Ενώ ο Νίκος Ξυδάκης είπε πως «η τέχνη του είναι μία διασταύρωση μαύρης κωμωδίας και ρομαντισμού…εκφράζει τη vox populi».
Το βιογραφικό του πλούσιο σε συνεργασίες με μικρές και μεγάλες εφημερίδες και περιοδικά. Η πρώτη του δημοσίευση έγινε στην εφημερίδα «Το Βήμα» το 1985, ενώ παράλληλα ασκούσε το επάγγελμα του γιατρού. Χωρίς μεγάλο κόπο, από το 2000 αγγίζει καθημερινά το κοινό της Καθημερινής και χαρίζει στους αναγνώστες του στιγμές ξέφρενου γέλιου. Δεν είναι λίγες οι φορές μάλιστα που και «Η Εποχή» δανείζεται σκίτσα του. Το βιβλίο αυτό είναι ένα αμάλγαμα γέλιου και κλάματος. Όπως είπε και ο ίδιος ο σκιτσογράφος σκοπός του ήταν, «τα σκίτσα να φτιάξουν μία ιστορία που να ρέει, που να συμπυκνώνει τα γεγονότα της τελευταίας διετίας με κύριο πρωταγωνιστή τον Γ. Παπανδρέου». Ευχόμαστε καλή επιτυχία στην κυκλοφορία του βιβλίου του και ένα δημιουργικό 2012.
της Βερονίκης Ζέρβα, www.epohi.gr, 25/12/2011
Χιούμορ σε δεύτερο επίπεδο
Οι αιχμηρές γελοιογραφίες του Ανδρέα Πετρουλάκη μόλις κυκλοφόρησαν από τις εκδ. Ποταμός. Ο Φώτης Γεωργελές προλογίζει.
Τις γελοιογραφίες του Αντρέα Πετρουλάκη τις «διαβάζεις». Χαμογελάς γιατί πιάνεις το υπονοούμενο. Το χιούμορ του είναι αθόρυβο, υποδόριο, παίζει με τον υπαινιγμό και το δεύτερο επίπεδο. Και το αποτέλεσμα είναι τόσο αναπάντεχο, που όταν το συλλάβεις κλαις από τα γέλια. Η ποιότητα των σκίτσων του βρίσκεται ακριβώς σ’ αυτό: αντί να αρκείται σε μια καρικατούρα, η εικόνα του ανακαλύπτει την ειρωνεία και τη γελοιότητα των καταστάσεων. Ο Αντρέας Πετρουλάκης συλλαμβάνει την ατμόσφαιρα, πιάνει προβλήματα και με τις γελοιογραφίες του αποκαλύπτει αυτά που δεν λέγονται, τα κρυφά νοήματα. Οι εικόνες του είναι πάντα ένα εύστοχο σχόλιο στην πραγματικότητα. Μόνο που αυτός έχει το πολύτιμο χάρισμα να σε κάνει να γελάς. Ακόμα κι όταν τα πράγματα είναι για κλάματα.
Η σειρά των σκίτσων αυτού του βιβλίου μάς ταξιδεύει στην τελευταία διετία, στα χρόνια ΓΑΠ. Ξεκινούν αισιόδοξα, παίζουν με τις «νέες ιδέες», τα ποδήλατα, το Opengov, το χιούμορ είναι αθώο, μια τρυφερή ειρωνεία. Σιγά σιγά όμως βαραίνουν, από τις πρωτοποριακές ιδέες έχουμε φτάσει στη βαθιά ύφεση, στο αδιέξοδο. Οι εικόνες γίνονται πιο πικρές, πάντα όμως προκαλούν το αυθόρμητο γέλιο. Αυτό είναι το δεύτερο χαρακτηριστικό που ξεχωρίζει τη δουλειά του Αντρέα Π. Δεν ξεχνάει ποτέ ποιος είναι ο ρόλος του, δεν παρασύρεται σε διδακτισμούς και καταγγελίες, δεν προσπαθεί να πάρει θέση σαν να είναι κόμμα.
Οι περισσότεροι καλλιτέχνες στις μέρες μας καταφεύγουν στην ευκολία και συνεχώς παροξύνουν, ακολουθώντας λες τη θεατρική βιαιότητα του δημόσιου διαλόγου. Ομνύουν στον «ηρωικό» λαό, καταγγέλλουν την «ανάλγητη εξουσία», σε μια επίδειξη κοινωνικών φρονημάτων. Ο Αντρέας Πετρουλάκης δεν πέφτει ποτέ σ’ αυτή την παγίδα, δεν είναι στρατευμένος καλλιτέχνης. Τα «θύματά» του δεν είναι μόνο η εξουσία, ο πρωθυπουργός, αλλά κάθε εξουσία, τα κόμματα, ο συνδικαλισμός, ακόμα και η εξουσία του «αγνού λαού». Κι αυτό είναι το χαρακτηριστικό που του χαρίζει ποικιλία, διάρκεια, αντικειμενικότητα.
Ο Α. Πετρουλάκης απευθύνεται σε ενήμερους αναγνώστες. Δεν μισεί τους ήρωές του. Έχει τη σοφία να ξέρει ότι δεν μας λείπει άλλη μια κραυγαλέα καταγγελία, μια γελοιοποίηση του «αντιπάλου». Η τρυφερή του ειρωνεία και η ανάδειξη της σουρεαλιστικότητας στη δημόσια ζωή είναι η μεγάλη του προσφορά. Αντιμετωπίζει τη ζωή με ευαισθησία, χωρίς εμμονές, και εμάς τους αναγνώστες ως ενήλικες. Που δεν έχουμε άλλη ανάγκη από ντοπάρισμα, αλλά από κατεδαφιστικό χιούμορ. Γι’ αυτό οι εικόνες του είναι πολύτιμες, τίμιες, ισορροπημένες, ευαίσθητες και τελικά μαχητικές με τη συνέπειά τους. Το καλύτερο φάρμακο για την ανισόρροπη, κραυγαλέα, φτηνή και αγκυλωμένη δημόσια μας ζωή.
του Φώτη Γεωργελέ , Athens Voice, τ. 374, 11/01/2012
Διαβάζοντας το openGAP
Γνωρίζω τον Ανδρέα Πετρουλάκη πολλά χρόνια.
Πρώτα γνώρισα τα σκίτσα του. Από την εποχή του ΑΝΤΙ και μετά της Αυγής. Τον ίδιο τον γνώρισα σχετικά πρόσφατα, μέσω του protagon. Κατά σύμπτωση την περίοδο που άρχισε τον openGAP και στη χώρα και στο χαρτί του Ανδρέα.
Η αίσθηση που μου άφηναν και μου αφήνουν τα ζωγραφήματά του καθε φορά που έπεφτα και πέφτω πάνω τους είναι ένα εσωτερικό χαμόγελο. Μια λάμψη στο μυαλό και μετά το αίσθημα της ευφορίας που σβήνει αλλά σου αφήνει το ίχνος της, ελαφρύνει την περιρρέουσα ατμόσφαιρα που με τον καιρό έχει γίνει πυκνή και στυφή.
Ο Ανδρέας Πετρουλάκης, όμως, δεν είναι διασκεδαστής του χαρτιού. Ήταν ανέκαθεν πιο πολιτικός από πολλούς πολιτικούς αρθογράφους. Όχι «στρατευμένος» − παρά μόνο στην αισθητική και τις ιδέες του, όχι διδακτικός και εύκολα καταγγελτικός αλλά λέει τα πράγματα με το όνομά τους και ταυτόχρονα σου μισοκλείνει το μάτι.
Mε τον καιρό το πεννάκι του απογειώθηκε και ο λόγος του οξύνθηκε όχι λαϊκιστικά, όχι μισερά, όχι εξυπνακίστικα αλλά με ευθύβολο χιούμορ, παιγνιδιάρικο, σουρεαλιστικό, που αναδεικνύει τη λεπτομέρεια η οποία όμως χαρακτηρίζει το όλον. Τρυφερά κυνικός, με λοξές ματιές στα συμβαίνοντα, βλέπει διαφορετικά την επικαιρότητα, πατώντας όμως στέρεα στη γη, διασχίζει την κανονική ιστορία αλλά ταυτοχρόνως την ακτινοσκοπεί για να δει τι κρύβει στα μανίκια της.
Ο Ανδρέας είναι ένας οξυδερκής παρατηρητής. Είναι τόσο καίριος με τις γελοιογραφίες τους γιατί αφουγκράζεται ορθά το δημόσιο παλμό, ζει μέσα στην κοινωνία, είναι άνθρωπος με πάθη, ξέρει να ακούει γύρω του. Ταυτοχρόνως διατηρεί μια εφηβική σπιρτάδα που τη μεταφέρει νομίζω πολλές φορές στη δουλειά του.
Ξέρει ποιό είναι το θέμα αλλά το ταλέντο του είναι ότι μπορεί να το κάνει σκίτσο και να πει με τόσο λίγα λόγια τόσα πολλά. Στο openGAP, αν το ξεφυλλίσει κανείς θα θυμηθεί τι πάθαμε και τι μάθαμε αυτά τα δυο χρόνια. Το απογύμνωμα των πολιτικών αλλά και ημών των πολιτών. Γιατί ο Ανδρέας δεν χαρίζεται ούτε στις κακομαθημένες κοινωνικές ομάδες, τις συντεχνίες και τους συνδικαλιστές. Καυτηριάζει την εκτροπή τους με εκείνη τη δίκαιη, την έντιμη αυστηρότητα που δεν μπορείς να πείς τίποτα.
Οι εξελίξεις δικαιώνουν το «ημερολόγιο» του Ανδρέα. Ένα δώρο-φάρμακο για την ασυνάρτητη δημόσια ζωή μας.
Αξίζει να επισημάνω την προσεγμένη, καλαίσθητη και ανάλαφρη δουλειά του ΠΟΤΑΜΟΥ και της Αναστασίας Λαμπρία. Τα σκίτσα του Ανδρέα έτυχαν σπουδαίας φιλοξενίας.
Το ταξίδι συνεχίζεται, εύχομαι να ξανασυναντηθούμε στο επόμενο βιβλίο του Ανδρέα.
*Η Μαρία Χούκλη παρουσίασε το βιβλίο του Ανδρέα Πετρουλάκη openGAP.gr στη Δημοτική Πινακοθήκη Χανίων, την Κυριακή 29.1.2012 μαζί με τον Δημήτρη Καμπουράκη και τον Σταύρο Θεοδωράκη.
της Μαρίας Χούκλη, www.protagon.gr, 03/02/2012