Το καλάθι σας είναι άδειο!
Πρόλογος: Βαγγέλης Χατζηγιαννίδης
Κείμενα για φυτά μπορεί να είναι σαγηνευτικά; “Κατεξοχήν” είναι η απάντηση και αποδεικνύεται στα 120 κείμενα του Δαβία που εικονογραφούνται, σχολιάζονται και εκτινάσσονται από τον οίστρο του ζωγράφου Διαμαντή Αϊδίνη. Όλα συντείνουν σε μια μεθυστική “φυτεία θαυμάτων” κατά τον πεζογράφο Βαγγέλη Χατζηγιαννίδη. Ο Ορέστης Δαβίας δεν ξέρει μόνο τα πάντα για τα ελληνικά, μεσογειακά (αλλά και τα μακρινά) φυτά, είναι επιπλέον ένας συναρπαστικός αφηγητής. Γράφει μαγευτικά, πυκνά, γνωρίζει τους συμβολισμούς, είναι ακριβής, διαθέτει πνεύμα και χιούμορ. Από τον αποτρεπτικό απήγανο στη μανία της τουλίπας και από τα ανθισμένα ρείκια στις ιτιές και τα γιασεμιά του πόθου ο Ορέστης Δαβίας σκάβει με γνώση και χαϊδεύει με λέξεις τη χλωρίδα ενώ ο ζωγράφος Διαμαντής Αϊδίνης προσθέτει χρώμα, σπιρτάδα με την γνωστή σε όλους, έμπνευσή του.
ΓΙΑ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΕΓΡΑΨΑΝ:
Ένα από τα πιο αγαπημένα μου φυτά είναι η Εφέδρα, που ντύνει με τους πράσινους βοστρύχους της τα άγονα βράχια ή άλλοτε πάλι σκαρφαλώνει στα δέντρα. Καταπληκτικό το θέαμα που παρουσιάζει το φθινόπωρο, όταν γεμίζει με τους χαριτωμένους ρόδινους καρπούς της. Μας προκαλούσε να τη φυτέψουμε και στον κήπο μας. Τα καταφέραμε, πράγματι, να κάνουμε το σπόρο της να βλαστήσει, και κράτησε κάμποσους μήνες προτού να ξεραθεί, τελικά... Έτσι, μόλις έπεσε στα χέρια μου το βιβλίο του Ορέστη Δαβία Θαύματα Χλωρά, από τις Εκδόσεις Ποταμός, έψαξα κατευθείαν να δω τι λέει για την εφέδρα προτού αναζητήσω ένα ακόμη αγαπημένο μου φυτό, το Φλόμο. Κατόπιν κατέφυγα σε ένα τρίτο, από τα επικίνδυνα, το Κώνιο, που οι αρχαίοι το συνδέουν με το νησί μας, τη Τζιά. Το ψάχνω καιρό αλλά δεν τα έχω καταφέρει ακόμα να το βρω, και διάβασα ότι δυσκόλεψε και το συγγραφέα ο εντοπισμός του...
Στο καλό ευρετήριο, στο τέλος του βιβλίου δεν βρήκα το μαγικό μανδραγόρα, ίσως επειδή πολλά έχουν ειπωθεί ξανά και ξανά για τη χάρη του. Βρήκα όμως πολλά, πάρα πολλά άλλα φυτά, καθημερινά και όχι. Την αγαπημένη μου κριτσανιστή Γλυστρίδα, που μου έλεγαν μικρή ότι την έχω φάει με το τσουβάλι, γι αυτό μιλάω πολύ• τη Φερούλα, που είχε πολύ συζητηθεί τα παλιά χρόνια σε γαστρονομικούς κύκλους, την Κουμαριά, που μετά από τόσα χρόνια δεν έχει καταφέρει η καημένη να δέσει καρπό στον κήπο μας... Όσα ήξερα για πολλά από αυτά τα φυτά επιβεβαιώθηκαν και από τον Δαβία, ενώ στις αρκετές, θα έλεγα, γνώσεις μου, προστέθηκαν και άλλες πολλές, ενδιαφέρουσες ιστορικές λεπτομέρειες, και βέβαια ιδιότητες ιατρικές και αφροδισιακές.
«Κυνηγό φυτών» ονομάζουν, όπως άκουσα, το Δαβία, και φαίνεται ότι αυτός είναι ο επίσημος τίτλος του στην εταιρεία φυσικών καλλυντικών και προϊόντων Κορρέ. Η λατρεία του για τα φυτά πράγματι σε παρασύρει για μια βόλτα σε καταπράσινο παραδεισένιο κόσμο γεμάτο θαύματα, για να παραφράσω τα λεγόμενα του Βαγγέλη Χατζηγιαννίδη στην εισαγωγή. Μεγαλούτσικο σε διαστάσεις το βιβλίο και σχετικά βαρύ, όταν το πρωτοείδα νόμισα ότι με δυσκολία θα μπορούσα να το κρατήσω στο χέρι... Όμως η ανάγνωσή του με συνεπήρε και ο τόμος αποδείχθηκε απολαυστικός, με τις λιτές ολοσέλιδες ζωγραφιές του Διαμάντη Αϊδίνη. Η εικονογράφηση που σε πρώτη ματιά σε ξαφνιάζει, προσθέτει εντέλει στην ατμόσφαιρα που δημιουργεί ο συγγραφέας με τη χαριτωμένη και σαφή γραφή του. Καλογραμμένο το βιβλίο και προσεγμένο: Γνωρίζει καλά τα φυτά του ο βιολόγος -άλλωστε- συγγραφέας.
Σας το προτείνω λοιπόν κι εγώ ανεπιφύλακτα!
Της Αγλαΐας Κρεμέζη, protagon.gr, 08/02/2010
Θαυμαστός φυτόκοσμος
Γοητευτικό βιβλίο βοτανολογίας και στοχαστική περιήγηση στη Φύση
Δεν ξέρω αν ο Ορέστης Δαβίας είχε στον νου του τη «διαρκή επανάσταση φυτών και λουλουδιών» του Οδυσσέα Ελύτη όταν έγραφε το χλωρό και θαυμαστό βιβλίο του, είχε όμως εμφανώς το λευκό -είτε βραδιάζει είτε φέγγει- γιασεμί του Γιώργου Σεφέρη, τα μαβιά λουλούδια του Γιάννη Υφαντή, τα γαλάζια ρείκια του Νόρμαν ΜακΚέιγκ. Και με σκευή τους αρχαίους μύθους και παλιά κείμενα, βοτανολογικά κιτάπια και αφηγήσεις παλιών περιηγητών, θρύλους και θεραπευτικά συστήματα, φυτολογικές συλλογές και καλλιτεχνικές απεικονίσεις, ευρυμάθεια και επιστημοσύνη, αλλά και λεπτή παρατήρηση, χιούμορ και αίσθηση των αναλογιών φυτεύει ένα δροσερό κήπο καμωμένο από αρχοντογεννημένους κρίνους και λωτούς της λησμοσύνης, αποτρεπτικούς απήγανους και ταπεινές αντράκλες, αμάρανθους και βλίτα, θυμάρια, αλισφακιές, μελιές, λουκανικόδεντρα, και μας καλεί να τον επισκεφθούμε.
Γιατί τα Θαύματα Χλωρά δεν είναι απλώς ένα σύγχρονο, εξαιρετικά γλαφυρό και γοητευτικό βιβλίο βοτανολογίας. Είναι μια στοχαστική περιήγηση στη Φύση, η οποία αντανακλά όχι μονάχα το θάμβος του ερευνητή απέναντι στην ποικιλία, την ευφυΐα και την καλλονή της, αλλά και μια στάση αμιγώς ηθική απέναντι στη Γη. Είναι ένα είδος πνευματικής αναζήτησης, που επιμένει να αμφισβητεί την ιδέα του ανθρώπου ως κυρίαρχου και εκπορθητή της Φύσης και να τον βλέπει ενταγμένο ισόρροπα στον φυσικό κόσμο – όχι μονάχα να παρατηρεί και να εκμεταλλεύεται τη φυτική ζωή αλλά και να εξαρτάται άμεσα απ’ αυτήν. Είναι, ακόμα, μια «ανεξίθρησκη και αφατρίαστη» προσέγγιση στο θαύμα.
«Κυνηγός φυτών» στο επάγγελμα ο βιολόγος Ορέστης Δαβίας, μελετάει από χρόνια τις άγνωστες ιδιότητες των βοτάνων, των φυτών, των καρπών της γης και αποκαλύπτει τη σημασία τους, όχι μόνο ως πρώτων υλών της διατροφής μας, αλλά και ως δυνητικών πρωταγωνιστών στην κοσμετολογία, τη φυτοθεραπεία, τα αδιέξοδα της σύγχρονης γεωργίας. Ομως η έρευνά του θα μπορούσε να ενταχθεί, χωρίς καμιά επιφύλαξη, σ’ εκείνο τον αχανή και τόσο γοητευτικό κλάδο που συνηθίζουμε να ονομάζουμε σήμερα ιστορία του πολιτισμού. Εκκινώντας από τους ταξινόμους της αρχαίας Ινδίας και της αυτοκρατορικής Κίνας, περνώντας από τον Θεόφραστο και τον Διοσκουρίδη, αναδιφώντας σε μεσαιωνικές ανακαλύψεις Περσών και Αράβων βοτανολόγων και στην αλχημιστικής τάξεως γνωστική βουλιμία των δυτικών φαρμακολόγων, αποτίνοντας φόρο τιμής στους σκαπανείς της επιστήμης του (από τον Λίνναιο ώς τον Ρίτσαρντ Σούλτις) ο Δαβίας ισορροπεί στη λεπτή γραμμή που συνδέει τα γεννήματα της γης με την εξέλιξη του ανθρώπινου πολιτισμού. Συμπληρωματικά λειτουργούν οι ωραίες ζωγραφιές του Διαμαντή Αϊδίνη, ευφυή εικαστικά σχόλια στα κείμενα: κεφάλαια μιας παιγνιώδους ανθρωποφυτογεωγραφίας, μας οδηγούν με τον τρόπο τους στη «φαντασμαγορική ενδοχώρα του Φυτόκοσμου».
της Κατερίνας Σχινά, kathimerini.gr, 25/4/2010
[…]«Για σένα, Νικολάκη, στον κήπο της καρδιάς μου κυπαρίσσι»: Στον γιο του χαρίζει ο Ορέστης Δαβίας το βιβλίο «Θαύματα χλωρά». Λαχταριστά σκίτσα του Διαμαντή Αϊδίνη, από τις εκδόσεις «Ποταμός». Η…πηγή του «Ποταμού», η Αναστασία Λαμπρία, πρώην συνάδελφος και αναντάν παπαντάν δημοσιογράφος, μια γυναίκα που πολύ εκτιμώ. Οι τρεις συντελεστές , άσοι ο καθένας στο πεδίο του, με την ωσμωτική συνεργασία τους παρήγαγαν ένα εξαιρετικό αποτέλεσμα. Θα αγόραζα τούτο το λεύκωμα και μόνο για την αφιέρωση. Πιθανώς θα ήθελα, κάτι τέτοιο, κάπως αιώνιο, από τον δικό μου μπαμπά! Τους φιλότεχνους θα θέλξει το εξώφυλλο με τον κρίνο του Διαμαντή. Και όλοι οι φυσιολάτρες, οι «πράσινοι», όσοι ονειρεύονται έναν μπαχτσέ, θα αποκτήσουν τα «Θαύματα χλωρά» για το εύκρατο κλίμα του κειμένου. Ενας καταιονισμός πληροφοριών, ειπωμένων με χάρη. Δηλαδή; Ο Δαβίας με δαψιλεία μιλάει για την ονοματοποιία, την ιστορία, την καταγωγή, τις χρήσεις, τη φροντίδα των φυτών. Φυτά μεγαλειώδη σαν την παιώνια, ταπεινά και ανεπιθύμητα, όπως το γαΙδουράγκαθο. Γηγενή, όπως, λόγου χάρη, το ελληνικό τσάι ή εξωτικά, βλέπε φρανγκιπάνι ή το κινέζικο, αισθησιακό λίτσι, φρούτο που αγαπώ. Φυτά που ξέρει. Γιατί τα καλλιεργεί στην ταράτσα του, στο Χαλάνδρι, ή τα μελέτησε στα ταξίδια του. Ο Ορέστης Δαβίας, συνεργάτης μας στο «ΒΗΜΑgourmet», φίλος μου και συνοδοιπόρος, φωτίζει κάτι σπάνιο γύρω του: την ακεραιότητα. Σκέψη, αίσθημα, πράξη ενώνονται δίχως διάκενα, αμφιβολίες, παλινωδίες, σε μια συμπαγή προσωπικότητα. Που δεν μπάζει από πουθενά. Εντιμος ο άνδρας, συνεπής η δουλειά του. Χτυπώ όλα τα παλαμάκια! […]
Μαρία Χαραμή, ΒΗΜagazino, 3 Απριλίου 2010.
